“Moskovski komsomolets”, 04.10.2020

Yenixeber.org: Ermənistanda daxili siyasi vəziyyətin kəskinləşməsi və Qarabağ cəbhəsindəki uğursuzluqlar respublikanın baş naziri Nikol Paşinyanı xarici tərəfdaşlara üz tutmağa məcbur edir. Bir tərəfdən, İran və Rusiyanı, digər tərəfdən, Türkiyəni münaqişədə üz-üzə qoya bilməyərək, o, Fransa prezidentinin əsas rollardan birini oynadığı Qərb oyunçularına üz tutub. Ancaq İrəvanın belə bir taktikası Paşinyanın özü üçün mənfi nəticələrlə doludur.

Rusiya tanınmamış Dağlıq Qarabağ Respublikası (“DQR”) ilə bağlı Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində vasitəçi rolunu oynayır, lakin Paşinyan KTMT-yə üzv olmaq amilindən faydalanaraq Moskvanı öz tərəfinə çəkməyə çalışır. İstifadə etdiyi üsullar münaqişəni beynəlmiləlləşdirmək və Qərbdən dəstək almaq cəhdlərində cəmləşir.

Bütün bu müddət ərzində (kəskinləşmənin başlanğıcından – 27 sentyabr) Fransa prezidenti, Almaniya kansleri, İran prezidenti, BMT baş katibi və iki dəfə (4 oktyabra qədər 3 dəfə) Vladimir Putinlə telefon danışıqları apardım “, – deyə baş nazir “əl-Cəzirə” telekanalına verdiyi müsahibədə bildirib.

Onun sözlərinə görə, ən perspektivli həmsöhbət Fransa prezidentidir. Məntiq başa düşüləndir: Makron son illərdə Aİ-nin əsas sülhməramlı rolunu öz üzərinə götürüb. Donbasın həlli üçün Minsk prosesində iştirak edir, Suriya, Liviya və Livan treklərində aktivdir və Moskva ilə Navalnının zəhərlənməsi ilə bağlı vəziyyəti müzakirə edir.

Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə gəlincə, Parisə müraciətin məntiqi aydındır: yalnız Fransa Aİ-dən ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərindən biridir, həm də ərazisində böyük erməni diasporu var.

Eyni zamanda, Paşinyanın yanaşması ikibaşlı görünür. “Əl-Cəzirə” televiziyasına verdiyi müsahibədən bəri baş nazir, sözlərinin hərəkətləri ilə ziddiyyət təşkil etdiyini nümayiş etdirərək, üçüncü dəfə Kremlə zəng vurmağı bacarıb – Parisə ümid bəsləyə-bəsləyə Moskva ilə dialoq qurmağa çalışır.

Paşinyanın addımları açıq nümayişkarlıq və məqsədi Qərbin rolunun güclənməsi ilə Rusiyanı “qorxutmaq” və Kremli ən azı ATƏT-in Minsk qrupu çərçivəsində tədbirlər görməyə məcbur etməkdir.

İrəvanın problemi budur ki, bu cür davranış Moskva üçün sürpriz deyil. Kreml şərti olaraq pusiyapərəst Paşinyanın bir çox Qərbyönümlü şəxsiyyəti hakimiyyətə gətirdiyini yaxşı bilir. Xüsusilə, “Transparency International” beynəlxalq təşkilatının seçki proqramlarının keçmiş koordinatoru Armen Qriqoryan dərhal Milli Təhlükəsizlik Şurasının rəhbəri vəzifəsini tutub və bir vaxtlar Rusiya səfirliyinə yumurta atan Raffi Ohannisyanın rəhbərlik etdiyi “İrs” Partiyasının keçmiş nümayəndəsi David Sanasaryan Dövlət Nəzarət Xidmətinin rəhbəri olub.

Məhz Paşinyan dövründə “Cənubi Qafqaz Dəmir Yolları”na (“Rusiya Dəmir Yolları”nın 100%-li erməni törəməsi olan qurum) qarşı iki cinayət işi açılıb. İrəvan qaz endirimləri tələb edir və Ermənistan hakimiyyəti, Gümrüdəki Rusiya hərbi varlığına qarşı mitinqlər də daxil olmaqla, anti-Rusiya nümayişləri ilə bağlı susur.

İrəvanın müraciət etdiyi KTMT-də də Moskva onunla anlaşma tapa bilmir. Paşinyanın 2018-ci ildə hakimiyyətə gəlməsi ilə təşkilatın baş katibi Yuri Xaçaturovun həbsinə təşəbbüs göstərən Ermənistan xələfinin təyinatını ləngidib və Moskva və Minsk tərəfindən irəli sürülən Stanislav Zasın namizədliyinə qarşı çıxıb.

Bu şərtləri nəzərə alsaq, Paşinyanın Qərbə (və xüsusən də Makrona) geniş müraciəti İrəvanın Moskva üçün tamhüquqlu tərəfdaşa çevrilməyəcəyinə dəlildir. Bu, Kremlin bitərəf qalacağı deməkdir.

Paşinyanın Aİ və ABŞ-a istinadən etibar edə biləcəyi bir şeyinin olmadığı da ortadadır. Baş nazirin “Dağlıq Qarabağ Respublikası” ilə bağlı vəziyyətə müdaxilə etməkdə günahlandırdığı Türkiyə NATO üzvüdür – Qərb onunla əlavə qarşıdurmaya girməyəcək. Avropalılar və amerikalılar üçün Qarabağ münaqişəsi periferikdir.

Ancaq İrəvan, Kremlin bitərəf qalacağı təqdirdə, Qərbin nüfuzunu genişləndirməyə hazır olduğunu Moskvaya nümayiş etdirmək cəhdlərindən əl çəkmir. “Çoxvektorlu” siyasətinin, ehtimal ki, Rusiya Federasiyasından anlayışla qarşılanması ehtimalı yoxdur, əksinə, güman ki, onu Paşinyana güvənməyin mümkün olmadığına inandıracaqdır.

Tərcümə: Strateq.az