YENİ YOL DƏHLİZ STATUSUNDA OLACAQ, YOXSA....? -"Bu, sırf Azərbaycan-Ermənistan sərhədində olan yoldur və orada...."
Yenixeber.org: Erməni mediası yazır ki, görüşdə Rusiya sülhməramlı kontingentinin məsul şəxsləri “xüsusilə, 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata istinad edərək”, yeni marşrutun dəhlizlə eyni hüquqi statusa malik olacağını, 5 kilometrlik təhlükəsizlik zonasından başlayaraq bütün təhlükəsizlik komponentlərinin, Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarət-buraxılış məntəqələrinin saxlanacağını bildiriblər.
“Rusiya sülhməramlı kontingentinin komandanlığının nümayəndələri avqust hadisələri ilə bağlı lazımi nəticələr çıxardıqlarını qeyd edərək, gələcəkdə bu cür pozuntuların qarşısının alınması üçün əlavə səylər göstərəcəklərinə və yerli əhalinin təhlükəsizliyini lazımi səviyyədə təmin edəcəklərinə əmin ediblər”, deyə xəbərdə bildirilir.
Maraqlıdır ki, elə həmin gün bir neçə yüz Xankəndi sakini küçələrə çıxaraq 100 metrlik Rusiya bayrağı ilə yürüş keçirib. Erməni KİV-lərinin yazdığına görə, “aksiya şəhər sakinləri tərəfindən təşkil olunub” və son müharibədən sonra Xankəndində keçirilən ən böyük rusiyapərəst mitinqdir.
Qeyd edək ki, Rusiya bayrağı ilə keçirilən aksiya Ermənistanda Rusiya sülhməramlılarına qarşı etirazların artması fonunda baş tutub. Ötən il ermənilər Rusiya bayraqları ilə Xankəndidə aksiya keçirmiş, həmçinin Ukraynadakı separatçı qurumlara “yardım” göndərməklə Kremlin gözünə girməyə çalışmışdılar.
Ancaq Azərbaycan ordusunun “Qisas əməliyyatı” keçirməsindən sonra Rusiyaya qarşı etiraz aksiyaları genişlənmişdi. Hətta İrəvanda baş verən partlayışdan sonra ermənilər hadisədə “rus izi” axtarmağa başlamışdılar, bu isə Moskvanın İrəvana nota verməsi ilə yekunlaşmışdı. Daha sonra Xankəndində hətta Rusiya əleyhinə mitinqlər keçirilib, iştirakçılar rus sülhməramlılarını öz tapşırıqlarını yerinə yetirməməkdə ittiham ediblər.
Oxşar aksiyalar İrəvanda da Fransa sülhməramlılarının Qarabağa göndərilməsi tələbi ilə keçirilib. Avqustun 21-də də Xankəndində növbəti mitinq keçirilib və orada Rusiya sülhməramlıları tənqid olunub. Onu yerli partiyalardan birinin lideri Artur Osipyan təşkil edib. Yüzlərlə tərəfdarı qarşısında çıxış edən Osipyan deyib ki, “sülhməramlıların hərəkətləri Rusiyanın maraqlarına ziddir”. Elə bu yazını yazarkən, 25 avqustda İrəvanın “Azadlıq” meydanında antirusiya aksiyası keçirənlərin bir qrupunun saxlandığı barədə xəbər yayıldı.
Bütün bunları nəzərə alsaq, Xankəndində rusiyapərəst aksiyanın arxasında sadə sakinlərin dayanması inandırıcı görünmür. Ermənilər adətən şantaj yolu ilə nələrsə əldə etməyə üstünlük verirlər və çox güman ki, bu da eyni oyunun tərkib hissəsidir. Bunlar məsələnin bir tərəfi və Azərbaycana o qədər də aidiyyəti yoxdur. Sadəcə, rus sülhməramlılarının Laçında inşa olunan yeni yolun “statusu” ilə bağlı Qarabağ separatçılarına vəd verməsi anormallıqdır.
Təbii ki, Azərbaycanın çəkdiyi yeni yolun statusu ölkəmiz üçün mühüm məsələdir. 10 noyabr sənədində yeni yolla bağlı (6-cı bənd) yazılır: “Tərəflərin razılığı əsasında növbəti üç il ərzində Dağlıq Qarabağla Ermənistan arasında əlaqəni təmin edən Laçın dəhlizi üzrə yeni hərəkət marşrutunun inşası planı müəyyən ediləcək və bununla da həmin marşrutun mühafizəsi üçün Rusiya sülhməramlı kontingentinin gələcək yerdəyişməsi nəzərdə tutulur”.
Yeni yolda ermənilərin təhlükəsizliyinə təminat, əlbəttə ki, verilir, amma bu marşrutun taleyi, sonrakı statusu, Azərbaycanın sərhəddə nəzarət-buraxılış (gömrük) məntəqələri qurub-qurmayacağı Zəngəzur dəhlizi ilə birbaşa bağlı olacaq. O səbəbdən, erməni mənbələrinin yazdığına inansaq, general Volkovun 10 noyabr sənədinə istinad edərək yeni yolun statusunu müəyyənləşdirmək səlahiyyəti yoxdur.
Məlumdur ki, Rusiya sülhməramlıları 24 avqustdan etibarən Laçın dəhlizindəki postları sökməyə başlayıblar. Postlar Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin imzaladığı 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata əsasən, Qarabağla Ermənistan arasında əlaqəni təmin edən yeni hərəkət marşrutunda quraşdırılacaq. Həm ermənilərin qəfil Rusiya ilə bağlı mövqelərini dəyişib, 100 metrlik bayraqla meydana çıxması hansı məna kəsb edir? Həmçinin Volkovun yeni yola Laçın “koridor”u kimi status vədi erməniləri həvəsləndirib, bəs, bu məsələ necə həll olunacaq?