AZ
RU
Bu sözlər...
Yəqin ki, çoxumuz gündəlik məisətdə işlənən, ədəbi dildə jarqon və ya varvarizm sayılan "kvit" sözünü "kvit olduq", "kvit olmuşuq" və s. bu kimi ifadələrin tərkibində eşitmişik.
Yenixeber.org: Bu ifadə adətən borcla bağlı hər hansı bir məsələnin yekununda, bəzən insan münasibətləri ilə əlaqədar olan məsələlərdə də "biz artıq səninlə kvit olduq" və digər buna bənzər formalarda işlədilir.
Aydındır ki, dilimizə bu söz rus dili vasitəsilə daxil olubdur. Rus dilində bu söz həm "квит" şəklində -- məsələn: "Вернул деньги и квит."-- həm də pristavka və suffikslərlə işlənir: "Они сквитались." Yeri gəlmişkən, квитанция sözündəki квит həmin o kvitdəndir.
Bəs bu söz mənşəcə hansı dilə məxsusdur? Sözün vətəni latın dili sayılır. Latınca bu söz quietus şəklində olub sakitləşmiş mənasını verir, yəni haqq-hesabı həll etdikdən sonra tərəflər rahat nəfəs alıb sakitləşdilər, sakitləşmış oldular.
Alman dilində isə bu söz quittung sözünün tərkibində işlənir ki, bu da çek kimi tərcümə olunur --
Biz dükanda alver edirik, kassaya pul ödəyirik, kassir də bizə çek verir, biz onunla "kvit olub" malımız zənbildə, cekimiz cibimizdə rahatca və sakit halda cıxıb gedirik evimizə. Kassir də pulu məmnun və sakit ovqatla kassadakı yuvalarda ceşidləyib yeni müstəriləri gözləyir. Yaxşı situasiyalarda kvit olmaq, dogrudan da, rahatlıq gətirir.
Bütün məsələlərdə hər birinizə yalnız müsbət mənada "kvitolma" nəsib olsun.
ŞİFONER
Məişətimizdə işlənən "şifoner" sözü leksikamiza sovet dövründə rus dili vasitəsilə fransız dilindən daxil olmuşdur. Fransız dilində chiffon sözü əsgi, parça qırıqları (rusca тряпка, лоскут) mənasını ifadə edir. Hərfi mənada şifoner sözü əsgi-üsgü üçün
dolab mənasındadır.
JURNAL
Leksikamıza rus dili vasitəsilə fransız dilindən keçmiş sözlərdən biri də jurnal sözüdür. Sözün tərkibindəki jour fransızca həm işıq, həm də gün mənasındadır, papier jurnal, yəni hərgünkü qəzet (rusca ежедневная газета).
jour sözünə bizə tanış olan bir sıra digər sözlərin tərkibində də rast gəlirik: abajur - işıği zəiflədən mənasında, tujurka- hər gün geyilən(rus dilində повседневная)paltar mənasında(bizim kənddə bu sözü təhrif edib dejurka kimi tələffüz edirlər, yeri gəlmişkən rus dilindəki дежурный sözünün tərkibindəki "jur" da həmin o "jour"dandır).
Bir də nisbətən az rast gəldiyimiz ajur (naxış növü) sözünün də jurnala qohumluğu çatır.
İmarət Cəlilqızı
