“Bunun nə Azərbaycana, nə Ermənistana, nə də digər bölgə ölkələrinə xeyri olacaq”

Yenixeber.org: Rus Pravoslav Kilsəsinin (RPK) Sinodu "Ermənistan Respublikası daxilində" İrəvan-Erməni Yeparxiyasının qurulduğunu elan etdi. Yeparxiyaya Moskva Patriarxlığının Xarici Kilsə Əlaqələri Departamentinin sədr müavini Leonid rəhbərlik edəcək.

O, “Rusiya 24” telekanalına verdiyi müsahibədə Rusiya Pravoslav Kilsəsinin Ermənistanda kafedral kilsəsi olan kilsə kompleksi inşa etməyi planlaşdırdığını açıqladı. Baş yepiskopun sözlərinə görə, Moskva Patriarxlığı Erməni Apostol Kilsəsi ilə "əla, balanslaşdırılmış" münasibətlər inkişaf etdirir: “Həm rəhbərlikdən, həm də inanclılardan hər cür dəstəyi hiss edirik. Ermənistan ərazisində Rus Pravoslav Kilsəsinin kilsələri tikilir, gələcəkdə kilsələrarası münasibətlərdə heç bir problem görmürəm”.

“Georgia Online” xəbər verir ki, İrəvanda Rus Pravoslav Kilsəsinin İrəvan-Erməni Yeparxiyasının açılışı ilə bağlı, Rusiya-Gürcüstan münasibətləri və milli təhlükəsizlik üzrə ekspert Qoça Qvaramia "Rusiya Ermənistanın ruslaşdırılması üçün bir layihəyə başladı” açıqlamasını verib: “Düşünürəm ki, RPK yeparxiyasının Kiyevdəki varlığının bütövlükdə Ukrayna üçün hansı nəticələrə səbəb olduğunu izah etməyə ehtiyac yoxdur. Ukraynada Rus Pravoslav Kilsəsinin olması çoxsaylı pravoslavların olması ilə birtəhər anlaşılan idisə, Ali Patriarx və Katolikosun başçılıq etdiyi, öz avtokefal kilsəsi olan, praktiki olaraq monoetnik bir ölkədə Rus Pravoslav Kilsəsinin bütöv bir kompleksinin yaranması Ermənistan üçün tamamilə ruslaşmaya və müstəqilliyin itirilməsinə səbəb olacaq. Nəticədə Cənubi Qafqazda müstəqil Ermənistan əvəzinə Rusiyanın işğal etdiyi Gürcüstan ərazilərinə bənzər bir dövlət meydana çıxacaq - Abxaziya və Tsxinvali bölgəsi kimi. Və bu, ən yaxşı halda belə olacaq. Ən pis halda – Ermənistan Kalininqrad bölgəsi kimi Rusiya ərazisi olacaq”.

Ekspertin fikrincə, Rusiya Ermənistanı 1997-ci ildə Belarusla birlikdə yaratdığı ittifaq dövlətinə çəkəcək: “Son hadisələr göstərdi ki, belaruslular üçün bu təşəbbüsün sonu necə oldu. Ölkədə hakimiyyəti qorumaq naminə öz əhalisini belə, qurban verməyə hazır diktatorluq hakimiyyəti formalaşdı. Əgər Belarus üçün Rusiya hökuməti bənzər mənşəyə və düşüncəyə görə hələ də dözüləsidirsə, Ermənistan üçün bu, bir fəlakət olacaq”.

Qvaramia RPK-nın dağıdıcı roluna da diqqət çəkib: “Əsrlər əvvəl RPK ibadətdən, xristianlıqdan uzaqlaşdı və tarixi mahiyyətini və məqsədini itirdi. Kremlin siyasi sifarişlərini yerinə yetirməyə başladı. Yalnız daxili məsələlərlə məhdudlaşsaydı, yaxşı olardı, amma RPK digər ölkələrin siyasətinə də qarışmağa başladı. Üstəlik, QRU əməliyyatları üçün ideal bir örtük olaraq, RF Müdafiə Nazirliyinin bölmələrindən birinə çevrildi”.

İttihamlar ağırıdır, əslində Ermənistan ərazisində pravoslavlığı qəbul edən çox az adam yaşayır (əsasən az sayda yerli ruslar) və buna görə də təbii olaraq sual yaranır: niyə orada bütöv bir kompleks yaradılır? Kimə xidmət edəcək? Gürcü mütəxəssis bu addımın məqsədlərindən danışanda nə dərəcədə haqlıdır?

Ukraynanın informasiya siyasəti nazirinin keçmiş müavini, Post-İnformasiya Cəmiyyəti İnstitutunun direktoru, Kiyev-Mogilyan Akademiyasının müəllimi Dmitri Zolotuxin baş verənləri belə şərh edib:

“Gürcü həmkarla razılaşmamaq çətindir. Kilsə həmişə Kremlin əlində bir silah olub, lakin Ukraynanın avtokefaliya istəyi onlar tərəfindən bidət və bölücülük kimi qəbul edilib. Səbəblər sadədir - Ukraynadakı kilsə əhali arasında ənənəvi olaraq etibarının yüksək olduğu bir neçə qurumdan biridir. Rus Pravoslav Kilsəsinin nəzarətində olan kilsə rektorlarına Donbass və Krımdakı Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin reallığını və səbəblərini Kremlə uyğun bir şəkildə şərh etməyə imkan verən budur.

Əslində, Rus Pravoslav Kilsəsinin nəzarətindəki kilsələr bir növ Kremlin təbliğat mərkəzinə çevrildi. Və rus patriarxiyası həqiqətən də Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının bir qoluna çevrildi.

Xoşbəxtlikdən, Prezident Pyotr Poroşenkonun rəhbərliyi ilə böyük səylər sərf edərək Pravoslav Kilsəsinin rəhbərliyindən  RPK-dan müstəqillik verən bir sənəd – Tomos əldə edə bildi. Bu addım, əslində tarixi ədaləti bərpa etdi, çünki Rusiya məhz Kiyevdə pravoslav inancını qəbul etmişdi. Dünyanın bu hissəsindəki inanc tarixi Kiyev və Ukrayna tarixi ilə ayrılmaz şəkildə bağlıdır.

Təbii ki, Ukrayna Ortodoks Kilsəsinin (UOK) Kremldən alınması Moskvada qəzəblənmə qasırğasına səbəb oldu və hətta İstanbulda Patriarx Bartolomeylə qarşıdurmaya səbəb oldu.

Kiyevin müstəqilliyinə cavab olaraq, RPK digər kilsələrə (Bolqarıstan, Serbiya və Ermənistan) təsirini intensiv şəkildə artırmağa başladı. Bir neçə səbəb vardı: Birincisi, Kremlin təsirindən "suverenlik paradının" qarşısını almaq (axı Kiyev buna nail oldu); Və ikincisi, Ukraynadakı insanlara təsir itkisini kompensasiya etmək.

Şübhəsiz ki, Rus Pravoslav Kilsəsinin Ermənistandakı yeparxiyası Kremlin bölgədəki hibrid müharibəsinin forpostuna çevriləcək. Ən acınacaqlısı budur ki, bunun nə Ermənistana, nə Azərbaycana, nə də bu bölgənin əhalisinə xeyri olacaq. Kilsəyə gələnlər informasiya təsir obyektinə çevriləcəklər. Və bu təsir Ermənistanın rus icmasının xaricində də yayılacaq”.(AYNA)