Xeberinfo.com:   Yazıçı İsmayıl Məcidlinin olmuş hadisələrdən bəhs edən “O Dünyadan gəlmiş adam” kitabını əlimə götürəndə kitabın adı məni düşündürdü. Axı “o dünya” dedikdə dinimiz İslamın açarı Qurani Kərimi oxuduqca insanları sevindirən cənnətin gözəllikləri, cəhənnəmin isə odu-alovu göz önünə gəlir. Hətta cahil insanlar belə də deyirlər. “o dünyadan qayıdan olubmu?” Gəlin yazarın qələmə aldığı olmuş bir hədisənin təfərruatlarına varmağa çalışaq. Hadisələr rusların dəstəyi ilə ermənilər tərəfindən işğal olunmuş Qrabağda gedən döyüşlərdən bəhs edilir. Bu kitabda ermənilərin mənfur simaları daha qabarıq şəkildə nəzərə çarpır. Yazar kitabına “O dünyadan gələn adam” adını verməklə ermənilərə əsir düşən Namiqin başına gətirilən oyunları önə çəkir. Əziz kitabsevərlər, oxuduğum bu kitabda maraqlı faktlara söykənərək hadisələrə bir oxucu olaraq şərh verməklə sizlərə çatdıracam. Hadisələrə aydınlıq gətirmək üçün ilk öncə erməni millətindən olan Aşotu tanımağa çalışaq. Demək, İsmayıl Məcidlinin yazdığı faktlara əsasən qeyd edilir ki, Aşotla Namiqin ilk tanışlığı Rusiyada keçirdikləri əsgəri xidmətdən başlayir. Günlərin birində əsgəri xidmətini Rusuyada keçirən erməni dığası Aşot rus dostları ilə sözləri düz gəlmədiyindən onların həmləsinə tuş gəlir. Qeyd edildiyi kimi Aşotu ruslar öldürmək istədiyi məqamda onun köməyinə əsgər yoldaşı azərbaycanlı Namiq gəlir. Namiq vəziyyəti belə görəndə bir anda olsun düşünmür ki, rus uşaqları tərəfindən ölümlə üz-üzə dayanan onun tarixi düşməni ermənidir. O, öz insanlığını nümayiş etdirərək Aşotu ölümdən qurtarır. Elə o zamandan hər ikisinin münasibətləri davam etməyə başlayır. Aşot bu hadisədən sonra Namiqə etiraf edir ki, qardaş sən məni ölümdən qurtardın, mənim sənə bir can borcum var. Qismət olarsa mən onu sənə nə vaxtsa qaytaracam. Amma gəlin unutmayaq ki, yaşanan həyat təsadüflərlə daha maraqlıdır. Doğrudan da insan heç düşünə bilməzdi ki, gün gələcək Aşotla Namiq qarşılaşacaq. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi yazıçının məqsədi hadisələrə daha real yanaşaraq Aşota edilən yaxşılığın müqabilində onun Namiqə etdiyi pisliyi üzə çıxarmaqır. Qeyd edim ki, Namiq hərbiçi olduğundan əzəli və əbədi torpağımız sayılan Qarabağın azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə leytenant kimi vuruşub. O, döyüşlər zamanı ermənilərə qan uddurduğundan hətta onun başına pul da kəsiblərmiş. İş elə gətirir ki, döyüşlərin birində qar üçqunu baş verir və qarın altında ölməyib sağ qalan Namiq ermənilərə əsir düşür və təsadüf elə gətirir ki, o Aşotla qarşılaşır. Unutmayaq ki, erməni tarixən murdar və yalançı millət olmaqla yanaşı türkə qarşı pisliyindən heç vaxt əl çəkmək niyyətində olmayıb. Hətta əsrlər keçməsinə baxmayaraq xalqımız bu ağrı-acını bu gündə yaşamaqdadır. Ermənilər bu gün də elə təbliğat aparır ki, onların ən kiçik uşaqlarının türkü görən gözü yoxdur. Erməni uşaqlarına kiçik yaşlarından çatdırılır ki, Türk sizin düşməninizdir. Bu kimi faktları bilən oxucu Aşotun saf niyyətli olduğuna inana bilərmi? Hər halda müəllif istinad olunan fikirlərə əsasən inandırmağa çalışır ki, yox Aşot həqiqətən saf niyyətlidir. Amma əsəri oxuyub dərinliyinə vardıqca hiss edirsən ki, əslində təmiz dediyimiz dostluğun arxasında erməni mənfurluğu yenə də gizlənir. Düzdür, Aşot Namiqi əyani olaraq əsirlikdən qurtarır amma əvəzində onun azadlığını əlindən alır və mənən onu sındırmağa, əyməyə çalışır. Aşotun istəyinə görə Namiq bir daha öz doğma Azərbaycanına dönə bilməzdi. Yazar hadisələri çözərək Azərbaycanlı balasının vətən, torpaq sevgisini üzə çıxarır. Əsər boyu Aşotun qəlbindəki pis niyyətlər bir daha özünü göstərir. Belə ki, bacısı Qayane ilə Namiqi tanış etməsi və bacısının Namiqə olan sevgisini bildiyindən onunla Namiqin arasında münasibətin yaranmasına imkan verməyə çalışır. Doğrudan da erməni xislətini xarekterizə edəsi olsaq o murdarların həmişə həyata keçirmək istədiyi azərbaycanlılara qarşı gizli niyyətləri olub. Kafir ermənilərin bizim xalqa qarşı ən mənfur niyyətləri bu gün əsirlikdə olan Azərbaycan qızlarından dığalar törədib bizə qarşı alət kimi istifadə etmək niyyətləri görünən tərəflərdən biridir. Elə bu qəbildən də Aşot bacısı Qayane ilə Namiqin izdivacı üçün əldən –ayaqdan gedirdi. Sanki münasibətlərin daxilində sevgi çeşməsi qaynayırdı. Amma Namiq özünü o yerə qoymurdu. O, bir anlıq da olsa Qayane ilə izdivac haqqında düşünmək fikrində deyildi. Çünki bizim qız –gəlinlərimiz, ər oğullarımız hələ də erməni əsiliyində əzab çəkdiyini yaxşı bilirdi. Namiq heç unuda bilərdimi Xocalı faciəsini? ƏSLA... Yəni bizim öyünə biləcəyimiz o Türkoğlu heç vaxt erməni qızının məhəbbətinə vətənini, millətini satmazdı. Müqayisədə erməni qızları türk oğlanları üçün ədən-ayaqdan getsə də, amma gəlin unutmayaq ki, bizim namuslu, qeyrətli azərbaycanlı qızlarımız tarixən də heç vaxt erməni dğaları ilə ailə qurmaq haqqlnda düşünməyiblər. Lakin erməni qızları çox gözəl başa düşürdü ki, azərbaycanlı oğlanları yaraşıqlı olmaqla namuslu, vicdanlı ailə qədri bilən gənclərdir. Elə bu səbəbdən dolayı erməni Haykanuşları, həmişə azərbaycanlı ailələrin gəlini olublar. Faktlara söykənərək yerli mətbuatdan da bilirik ki, bu gün başda oturanlarımızın əksəriyyətinin nəslində kökündə erməni qarışığı var. Bu mənfur, murdar ermənilər 89-illərdən bu yana Ermənistanda bir azərbaycanlı qoymadığı halda bu gün Bakıda 35 –minə yaxın erməni yaşayır. Bəli, Bakıda erməni yaşayır. Təəccüblənməyə əsas yoxdur məncə. Mətləbdən yayınaraq bir haşiyə də çıxım. Mən hələ kiçik yaşlarımdan “ Əsli və Kərəm”dastanını oxumuşdum. Ermənilər bu dastanı gündəmə gətirməklə millətlər arasında elə təsəvvür yaratmışdılar ki, bütün türkdilli millətlərin oğlanları erməni qızları üçün əldən –ayaqdan gedirlər. Əslində bu ermənilərin bir uydurması idi. Amma şərhini yazdığım bu əsərlə müqayisədə olayların tam əksini görürük. Qayane və onun valideynləri çox istəyirdi ki, Namiq vətənini unudub qızları Qayane ilə evlənsin. Erməni kafirlərı bir şeyi unudurdular ki, Namiqin damarlarında Türk qanı axır. Hadisələrin gedişatından Namiq başa düşürdü ki, Aşotun ona qaytarmaq istədiyi can borcunun arxasında mənfur erməni murdarlığı gizlənir. Amma həyat bizə göstərdi ki, həqiqətən Allahın edə biləcəkləri daha böyükdür. Yazıçı tarixi faktlara söykənərək tarixin təkrar olunmasını əsərdə oxucunun diqqətinə çatdırır. Tarixən Böyük Qafqazda yaşayan erməni, gürcü və azərbaycanlılar sakit və dinc şəraitdə yaşasalar da ermənilərlə tarixi düşmənçiliyimiz əsrlərlə davam edib. Bildiyimiz isə budur ki, ermənilər həmişə rusların murdar niyyətləri üçün alət olublar. Rus millətinin siyasətçiləri bu gün də olduğu kimi böyük Ermənistan xülyası ilə yaşayan ermənilərin arxasında dayanaraq azərbaycanlılarla üz-üzə qoyublar. Amma gürcülər bu gündə ermənilərdən fərqli olaraq bizimlə dost və qardaş kimi yaşayırlar. Bu dediklərim sözü gedən kitabda Şotanın timsalında öz əksini tapır. Doğrudan da həyat möcüzədir. Fikirlərimi yaza-yaza yadıma bir deyim düşdü. Deyir,”Sən saydığını say, gör fələk nə sayacaq”. Bəlkə də Allah etdiyimiz yaxşılıqları zaman-zaman qabağımıza gətirir, kimə yaxşı, kimə pis. Mətləbdən yayınmayım. Namiq Aşotun evində qaldığı müddətdə Gürcü dostu, qardaş dediyi sanki bir möcüzə kimi Şota ilə də qarşılaşır. Şota Namiqin başındakı bəladan xəbərdar olur və dostuna ürək-dirək verir. Ona söz verir ki, səni bu cəhənnəm əzabından qurtaracağam. Əsər oxunduqca maraqlı məqamlar meydana çıxır. Nəhayət gürcü Şota, Aşotun Namiqə yaşatmaq istədiyi cəhənnəmdən qurtara bilir. Demək əsərdə Şota Namiqi cəhənnəm əzabından qurtarmaqla həqiqi və saf niyyətini sanki Azərbaycan xalqına nümayiş etdirir. Və burda gürcü millətinin erməniyə qarşı sədaqətli olmamasını da nümayiş etdirir. Bəli, ermənilər həqiqətən öz etibarını, sədaqətini gürcü dostlarının da qarşısında itirmiş olduğunu görürük. 
Namiq öz ailəsinə qovuşub özünə gəldiyi vaxtlarda onu sevən Qayane Namiqin qaçdığını bilsə də, onun həsrətinə dözə bilmirdi. Bir müddət keçdikdən sonra Şota Ermənistana səfəri zamanı Qayanedən Namiqə məktub gətirir. Qayane məktubda Namiqi dəlicəsinə sevdiyini bəyan edir və qeyd edir ki, bu izdivaca valideynləri xeyr-dua veriblər. Əsərin təfərruatlarına vardıqca yazarın ülviləşdirmək istədiyi Qayanenin məhəbbətinə inana bilmirəm. Çünki erməni millətinə Azərbaycan türkü olaraq nifrət edirəm. Amma yazarı da başa düşmək mümkündür. O, bu əsəri qələmə almaqla oxucunu başa salmağa çalışır ki, erməni xalğının arasında elələri var ki, azərbaycanlıları bu gündə sevirlər, baxmayaraq nankor olub rusların siyasətinə qurban olanları daha çoxdur. Qayanenin valideynləri anlayırlar ki, bu millətlər qara siyasətin qurbanı olublar. Düzdür, vəziyyəti biz də başa düşsək də, ALLAH biz deyəni demir. Öz bəndəsini yaradan bilir ki, ermənilər öz mövqelərində haqsızdırlar. Biz bu olayı daha aydın şəkildə Qayanenin başına gələn hadisənin təfərruatlarını oxuyanda başa düşürük. Qayane sevgisi barədə son sözünü demək üçün Namiqlə Gürcüstanda Şotanın evində görüşməli idi. Lakin məsələdən xəbəri olmayan Namiqi Şota evlərinə aparmaq üçün onu başa salır ki, sənin üçün surpriz hazırlamışıq. Bizim düşündüyümüzə görə əgər yazarın bizə bir Türk oğlu kimi təqdim etdiyi Namiq bilsəydi ki, Qayane ilə görüşə gedir, o qəti şəkildə görüşdən imtina edərdi. Çünki yazarın qələmə aldığı kimi axı Namiq o dünyada cəhənnəmi görüb geri dönmüşdü. Axı bu yoldan dönüşü olmayan azərbaycanlılar vardır ki, bu gün də ermənilərin əlində olmazın əzab-əziyyətini çəkirlər. Namiq çox gözəl dərk edirdi ki, insanın mənəvi azadlığı hec nə ilə ölçülə bilməz. O, bu gün gürcü dostunun köməkliyi ilə azaddır, axı azad olmayan Qarabağ var. Lakin Namiq Şotanın düşündüyü surprizin tamamilə başqa görüntüsü ilə xəstəxanada qarşılaşır. Qayane Namiqin görüşünə gəldiyi zaman yolda qəzaya uğrayır. Doğrudan da, insan nə düşünsə də Allah yazanı poza bilməz. Yolda Qayanenin başına gələn ağır yol qəzası düşündüyümüzə əyani misaldır. Hadisələrin gedişatından başa düşülür ki, Allah özü də rəva bilmir Qayane yə son olaraq sevgisini Namiqə etiraf etsin. Çünki Namiq onun sevgisinə cavab vermək iqtidarında deyildi. Yazarın bu əsərdəki Aşotla Namiqin dostluğu oxucuda təəccüb yaratsa da, əslində yazarın qələmində simvolik xarakter daşıyır. Çünki xəstəxanada Qayanenin son nəfəsində Namiqə dediyi sözlər belə düşünməyə əsas verir. Qayane Namiqə son dəfə bu sözləri deyir. “Sizlər heç vaxt siyasətin qurbanı olmayın. Həmişə necə dost olmusunuzsa elə da yaşayın”. Qayana bu sözləri deyir və özünü güclə toplayaraq qardaşı Aşotun, Şotanın və Namiqin əllərini bir-birinin üstünə qoyaraq gözlərini əbədi yumur. 
Hormətli yazarımız İsmayıl müəllim bu kitabın adının mahiyyəti oxunduqca açılır. Demək, Namiq həqiqətən qaranlıq dünyadan, yəni siz demişkən “o dünyadan” gələrək ailəsinə qovuşub. Amma nə qədər bizim o dünyada od-alovun içində erməniyə əsir düşən qız –gəlinlərimiz, bacı-qardaşlarımız var. Namiqin isə belə bir durumdan sağ və salamat valideynlərinə qovuşması təqdiri İlahinin işidir. Yazıçı ermənin murdar sifətini açır, amma onu da açıqlayır ki, yetişən gənc nəslin qəlbinə rəhm toxumu heç zaman səpilməsin. Biz də öz övladlarımıza başa salmalıyıq ki, Türkün düşməni ermənidir. Ermənilərdə heç vaxt sağlam niyyət tarixən olmayıb və bundan sonra da olmayacaq. Bu millət yalnız öz murdar niyyətlərini həyata keçirmək üçün dünyaya səpələniblər .

TƏRANƏ ŞƏMS.