Rusiyalı analitik: “Türkiyə logistikası ucuz qiymətli “Avropa zavoduna” çevrilə bilər”

Yenixeber.org: Türk lirəsinin başına gələnləri hamı bilir. Son zamanlar eniş göstərsə də, bu günlərdə yenidən möhkəmlənməyə nail olub. Lakin lirənin bu səviyyədə nə qədər duruş gətirə biləcəyi böyük sualdır, xüsusən də nəzərə alsaq ki, Ərdoğan və onun iqtisadçıları “iqtisadi müstəqillik əldə etmək” şüarı altında bütün anlaşılan iqtisadi qaydalara qarşı gedirlər.

Ancaq bütün bu hekayənin ən maraqlı tərəfi odur ki, onsuz da son illərdə reytinqini itirmiş Ərdoğan iqtisadi vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün planı olmasa, türk lirəsini “çökdürmək” kimi riskə getməzdi. 2023-cü ilin seçkiləri yaxınlaşır. Ona görə də Ərdoğanın planı çox düşünülmüş ola bilər və o, seçkidə uduza biləcəyi 2023-cü ilə qədər gözləməkdənsə, riskə getməyə qərar verdi.

Rusiyalı tanınmış iqtisadçı ekspert Dmitri Qolubovski lirə ilə bağlı baş verənləri şərh edərkən deyib ki, bu vəziyyətdə bir şey aydındır - Prezident Ərdoğan valyuta məzənnəsindən daha az narahatdır, nəinki Türkiyədə iqtisadi artımın davam etməsindən: “Yeri gəlmişkən, iqtisadi artım bu il Türkiyədə valyuta devalvasiyasına baxmayaraq, kifayət qədər yaxşıdır. Lakin bu siyasət indi riskli görünür. Türkiyədə hələlik tamhüquqlu bank panikasının əlamətləri yoxdur, lakin bunun üçün ilkin şərtlər yaranır. Beləliklə, vəziyyət qeyri-müəyyəndir və hökumətin iqtisadi artımı stimullaşdırmaq üçün valyutanın qiymətini azaltmaq istəyi çaxnaşma və sosial gərginliyin artması ilə nəticələnə bilər”.

Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, uzunmüddətli perspektivdə bu siyasət enerji resurslarının idxalından çox asılı olan, hazırda artım tendensiyası yaşayan, lakin riskli olan ölkə üçün düzgündür: “Mənə elə gəlir ki, Türkiyə hökuməti indi vəziyyəti sabitləşdirmək üçün fasilə verməlidir. Türkiyə iqtisadiyyatı güclü zərbə almadı, əksinə, bu il kifayət qədər güclü inkişaf etdi. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşüb. Bu isə sosial və nəticə etibarı ilə siyasi problemlərlə doludur. Ona görə də indi Ərdoğan fasilə verib, məzənnəni sabitləşdirməlidir. Onda devalvasiya gələn il öz iqtisadi bəhrəsini verəcək. Əks halda, daha sabit maliyyə bazarlarına gedəcək kapital axınının sürətlənməsi səbəbindən yüksək inflyasiya fonunda artım templəri düşməyə başlayanda staqflyasiya başlaya bilər”.

“Türkiyə Prezidenti qapalı görüşlərin birində valyuta bazarındakı vəziyyətdən danışarkən “Çin inkişaf yolu ilə gedəcəyik” deyib. “Çin yolu” dedikdə, Ərdoğan aşağı faiz və ucuz milli valyuta nəzərdə tutur. Bu, Çin hökumətinə bir tərəfdən öz sahibkarlarını aşağı faizlə yenidən maliyyələşdirməyə, digər tərəfdən isə ixracı stimullaşdırmağa imkan verdi”, - deyə Qolubovski bildirib.

Onun fikrincə, Türkiyənin əsas satış bazarına - Avropaya xeyli yaxın olduğunu nəzərə alsaq, Ərdoğanın siyasəti uğurlu ola bilər və Türkiyə logistika üçün aşağı qiymətlə “Avropanın zavodu”na çevrilə bilər: “Ona görə də bu prosesi transformasiya kimi qəbul etmək lazımdır, lakin Ərdoğanın uğur qazanacağı, yoxsa uğursuz olacağı sualı açıq qalır”.(AYNA)