Bu yerdə məşhur latın ifadəsini xatırlamamaq olmur: “Yupiterə icazə verilən şey öküzə icazə verilmir?”

Yenixeber.org: Rusiya Federasiyasında, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin ora daxil olmasından sonra Kursk vilayətindən reportajlar çəkən italyan RAI telekanalının jurnalistləri Stefani Battistini və Simon Trainiyə qarşı Cinayət Məcəlləsinin 322-ci maddəsi ilə (sərhədi qanunsuz keçmək ittihamı) cinayət işi açılıb. Bu maddə beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzasını nəzərdə tutur.

Onlar Ukrayna hərbçilərinin yerləşdiyi Kursk vilayətinin Sudja şəhərindən reportaj hazırlayıblar. Avqustun 14-də RAI telekanalı Ukrayna hərbçiləri ilə birlikdə şəhərə gələn və yerli sakinlərlə söhbət edən Stefani Battistini və Simoni Traini tərəfindən çəkilmiş Sudjidən videoreportaj yayımlanıb.

“İrəliləyən Ukrayna ordusu ilə birgə Rusiyanın Kursk vilayətindəki Sudjaya çatdıq. Mülki əhalinin evləri salamatdır. Pilotsuz təyyarələrin səsi eşidilir”, – deyə Stefani Battistini “X” sosial şəbəkəsində yazıb.

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) İtaliyanın Moskvadakı səfiri Sesiliya Piccionini çağırıb və italyan jurnalistlərin Sudjadakı işi ilə bağlı kəskin etirazını bildirib. XİN jurnalistlərin Rusiya qanunvericiliyini və “jurnalist etikasının elementar qaydalarını” pozduğunu bəyan edib. RAI teleşirkəti öz əməkdaşlarının hərəkətlərinin beynəlxalq hüquqa uyğun olduğunu və süjetin yeganə məqsədinin münaqişənin reallıqlarını sənədləşdirmək olduğunu bəyan edib. Bununla belə, italyan müxbirləri təhlükədən qurtularaq, ərazini tez tərk ediblər.

Rusiya tərəfi onu da bildirib ki, “KİV-də yazıları dərc olunan xarici müxbir Nik Peyton Uolşun Rusiyanın Sudja nəzarət-buraxılış məntəqəsinin ərazisində olmasını göstərən materiallarla bağlı araşdırma aparır və nəticələrinə əsasən prosessual qərar veriləcək”. Qeyd edək ki, avqustun 16-da CNN kanalı Nik Uolşun Sudja sərhəd keçidindən reportajını yayıb. Jurnalist orada olan Ukrayna hərbçiləri ilə söhbətləşib. Daha sonra Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin müşayiəti ilə Sudjaya gedən jurnalistin reportajı dərc olunub.

Bəs, Yupiter və öküzün bununla nə əlaqəsi var? Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazilərinin bütün 30 illik müddət ərzində qonşu Ermənistan tərəfindən işğal edilməsinə və Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan qanunsuz olaraq “müstəqil respublika” elan edilməsinə və hətta yeni “Artsax” adı ilə çağırılmasına baxmayaraq, bu ərazilərə tamamilə sakit şəkildə, Bakının reaksiyasını nəzərə almadan, rus və digər əcnəbi jurnalistləri dəfələrlə ziyarət etdilər. Siyasətçilər, deputatlar, kremlyönümlü ekspertlər oraya gəlirdilər. Qayıdandan sonra isə onlar “müstəqil respublika”nın gözəlliyinə və qonaqpərvərliyinə, “Artsax” xalqının qəhrəmancasına müqavimətinə və “azadlıq” uğrunda mübarizə iradəsinə heyran qalaraq ona təriflər oxuyurdular. Onda, yeri gəlmişkən, onlar hələ də ermənilərlə dost idilər.

Bu illər ərzində ruslar səbəbli və ya səbəbsiz - siyasi vəziyyəti, sülh danışıqlarının gedişini, qanunsuz referendumları işıqlandırmaq üçün ermənilərin işğalı altında olan Qarabağa gəliblər. Əsas odur ki, bundan sonra Rusiyanın aparıcı telekanalları və KİV-ləri separatçı qurumu “Dağlıq Qarabağ Respublikası” və ya “Artsax” adlandıraraq oradan həvəsli kadrlar və reportajlar dərc edirdilər.

Qeyd edək ki, Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra da Rusiya dövlətinin rəsmi strukturu - Rusiya Federasiyasının Müdafiə Nazirliyi işğaldan azad edilmiş Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı hesabatlarında Qarabağımızı əvvəlki illərdə olduğu kimi israrla “DQR” adlandırmağa davam edirdi. Azərbaycan isə kifayət qədər uzun müddət, zaman-zaman Rusiya Müdafiə Nazirliyinin diqqətini buna cəlb etdi. Nəhayət Ermənistanın Rusiyanın dostu olmaqdan çıxdığını və artıq onun müttəfiqi olmaq istəmədiyini, nəzərlərini Qərbə çevirdiyini başa düşdükdən sonra ruslar Azərbaycanın dövlət atributlarına bu hədsiz sayğısızlıqdan əl çəkdilər.

2017-ci ilin iyulunda Azərbaycanın xahişi ilə, Xankəndiyə səfərindən sonra Minskdə həbs olunaraq Bakıya ekstradisiya edilməsi ilə bağlı ən səs-küylü və sensasion hal rusiyalı jurnalist və bloger Aleksandr Lapşinin işi olub. O, Dağlıq Qarabağa qanunsuz səfər etməkdə və separatizmi dəstəkləməkdə ittiham olunub. Lapşin 2011 və 2012-ci illərdə Azərbaycan hakimiyyətinin razılığı olmadan Dağlıq Qarabağa etdiyi səfərə görə həbs edilib. Nəhayət, o, həbs cəzasına məhkum edilib, lakin tezliklə əfv və deportasiya olunub.

Lakin bu fakt rusiyalı jurnalistlər üçün dərs olmadı. Daha bir səs-küylü hadisə Ermənistan ərazisindən ora daxil olan “WarGonzo” layihəsinin yaradıcısı, hərbi jurnalist Semyon Peqovun Azərbaycan hakimiyyətinin razılığı olmadan Dağlıq Qarabağa səfəri olub. Azərbaycanın Baş Prokurorluğu hərbi əməliyyatlar yerindən işin əsl vəziyyətinə uyğun gəlməyən “qaynar” reportajlar hazırlayan Semyon Peqova qarşı cinayət işi açıb.

Peqov, o zaman erməni havadarlarının xahişi ilə Azərbaycanın qələbələrini ermənilərdən gizlətmək üçün saxta materiallar hazırlayıb. Məsələn, 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Hadrut şəhərini işğaldan azad etdikdən sonra, Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsinin himayəsi ilə ora yollanaraq erməniləri sakitləşdirməyə başlayıb ki, “burada azərbaycanlı yoxdur”. Lakin Azərbaycan ordusu irəlilədikcə və ermənilər tərəfindən işğal olunmuş ərazilər işğaldan azad edildikdən sonra Semyon Peqov Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanlarından qaçmağa məcbur oldu.

Azərbaycan hakimiyyətinin xəbəri olmadan qanuni Azərbaycan torpaqlarına qanunsuz səfər etmiş rusiyalı jurnalistlərin və digər ictimai xadimlərin siyahısını davam etdirmək olar. Hətta, bütöv bir qrup jurnalistin Qarabağa səfəri və nəticələri ilə əlaqəli İrəvanda Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla görüşməsi halları olub.

Bu, Azərbaycana qarşı mütəşəkkil və sanksiyalaşdırılmış demarşdan xəbər verirdi. 2019-cu il noyabrın 26-da Qarabağı o vaxt “Artsax” adlandırdığı “Novorossiya” nəşrinin jurnalisti Stanislav Smaqin Rusiya KİV nümayəndələri arasında səfər təəssüratlarını və sonrakı hesabatlarını “ForPost. Sevastopol xəbərləri” vasitəsi ilə Ermənistan rəhbərliyinə çatdırıb. Smaqin o zaman sadəcə Ermənistanın və “Artsax”ın görməli yerləri haqqında danışmaqla kifayətlənməyib, həm də Paşinyana heyran olub, onu inqilabçı siyasi xadim Aleksandr Kerenski ilə müqayisə edib.

Ancaq indi danışdığımız mövzu bu deyil. Yenə də, özünüzü hansısa Yupiter kimi təsəvvür etməyinizdən asılı olmayaraq, yer üzündəki həyatın qəribə bir xüsusiyyəti var - çox vaxt Tanrının hökmünü gözləmədən, edilən hər şey bu həyatda bumeranqa çevrilir. Deməli, Rusiya liderinin dediyi kimi “dözməli olacaq” – “bəyənsən də, bəyənməsən də, dözməlisən, gözəlim”.

Xarici jurnalistlərin Kursk vilayətindən hələ o qədər obyektiv reportajları olacaq ki. Bəlkə də təkcə Kurskdan yox…(AYNA)