Yenixeber.org: Desəm ki, bu mövzuda neçə aylar bundan qabaq yazmaq istəyirdim. İnanın. Amma tənbəllik edirdim və mənim bu tənbəlliyim ucbatından günlər uzanıb aylara çevrilirdi. Bilmirəm bu zəhirmar tənbəllik məni niyə belə çulğalayıb? Bu xasiyyətimə görə həmişə özümü qınamışam, tənbeh eləmişəm. Nə olsun, nəticəsi ki, olmayıb. Ancaq özümdə olan ən gözəl keyfiyyətimi- söz verib necə olur-olsun ona əməl etməyimi çox yaxşı qiymətləndirirəm. Kiməsə, nəyəsə söz verdim, onu nəyin bahasına da olsa yerinə yetirirməyə çalışıram. Eynən bu yazı kimi.

Yazmağa tənbəllik etməyim bəlkə də, bu gün yazı pozuya insanların o qədər də diqqət yetirməməsindən, nəticə çıxarmamasından irəli gəlir. Yaxud da "Mənə nə ey,onsuz da oxuyan yoxdur",- deyib də laqeyid qalmaqdan irəli gəlir. Bütün bunlara baxmayaraq yazı masasının arxasına keçib yazımı yazıram. Yazıram ki, bəlkə kimlərsə oxuyub tərbiyələndi. Yazıram ki, içimdəki kin, qəzəb bəlkə səngidi. Yazıram ki, bəlkə kimlərinsə fikirlərində ictimai qınaq deyilən bir şey yarandı. Amma çox təəssüf ki, buna da inamım yoxdur. Ona görə ki, bu gün kimsə kiməsə yanlış hərəkətini, davranışını, danışığını irad tutursa, ya abır- həyasını itirməlidir, ya da sağlamlığını. Bu üzdən də heç kim ağrımayan başına dəsmal bağlamır. "Mənə nə",-deyib olayı görməmiş kimi böyründən ötür, lap elə  içindən keçir.

   Məni narahat edən, düşündürən məsələ mənə elə gəlir ki, təkcə mənim yox, bizim nəsilin hər bir üzvünü düşündürən, narahat edən, qəbul edə, sinirə bilmədiyi   məsələdir. Kəmhövsələlik etmən. İndi hər şeyi açıq və aydın yazacam. Siz də mənimlə razılaşacaqsınız ki, bu doğurdan da belədir.

   Dəyərli oxucular, uzun-uzadı yazıb vaxtınızı almayım. Keçim mətləbə. Məni və mənim kimi düşünənləri, yaşayanları üzən, narahat edən, hərdən də qəzəbləndirib özündən çıxaran, hətta ucadan iradını bildirmək həddinə gətirən indiki (əsasən də qızlar) gənclərin ictimai yerdə özlərini nümunəvi aparmamalarıdır.

     Bildiyimə görə ta qədimdən bu günə kimi yaşlı nəsil həmişə müasiri olan gənclərin tərbiyyəsindən, davranışından, yaşlılara olan münasibətindən giley ediblər. Amma gənclik öz bildiyini edib, tutduğu yolla gedib. Kimlərinsə xoşuna gəlib, gəlməməyindən asılı olmayaraq. Belə gənclik qabaqlar az olsa da, çox təəssüf ki, bu gün çoxdan çoxdur. Bu pisliyin arasında yaxşını seçmək, tanımaq da olduqca çətindir.

     İllərdir müşahidə edib görürəm ki, gənc qızlar nə avtobusda, nə də metro qatarında ağsaqqala, ağbirçəyə, lap elə uşaqlı və hamilə qadınlara durub yer vermirlər. Sanki bu belə də olmalıdır. Çox vaxt onlar, ya yalandan özlərini yuxuluğa vururlar, ya telefonla oynayırlar, ya da qırmızı- qırmızı başının üstündə zorla tutacaqdan sallaşıb duran atasına, anasına, babasına, nənəsinə altdan yuxarı baxıb deyir: - Canın çıxsın ayaq üstündə dayan. Sənin canın suludur. Vaxtında yaxşı qidalanmısan, xoş gün keçirmisən. Mənim ayaq üstə durmağa nə həvəsim var, nə də gücüm. Yediyim də sağlam qida deyil.

   Bax, beləcə müasir gənclikdə bir laqeyidlik, saymamazlıq, milli əxlaqa, davranışa tüpürmək var. Onunla barışmamaq var. "Nəqliyyata minmişəmsə, rahat oturmaq, getmək haqqım var. Hüququmuz eynidir. Heç kmin üzərində fərqlənmə nişanı yoxdur".- deyib gücü çatdığı qədər bağırmaq, çığırmaq, etiraz etmək var. Bu formada, bu biçimdə olan gənclik bizi kökümüzdən, soyumuzdan anba-an uzaqlaşdırır. Bu gün bunun qarşısını maarifləndirmkəklə, ictimai qınaqla aradan   qaldırmasaq, sabah çox gec olacaq. Göynəyə- göynəyə altını çəkəcəyik, başımıza, üzümüzə döyəcəyik.

     Uzun illər apardığım müşahidələr mənə haqq verir ki, çəkinmədən deyim:- gənclik düz yolda deyil. Milli özgürlükdən uzaqlaşır. Niyə belə olur, səbəbi nədir? bilən, deyən də yoxdur. Bəlkə kimsə deyə bilər ki, biz Avropaya intiqrasıya edirik. Sizi bilmirəm, amma mən belə intiqrasıyını qəbul etmirəm, onunla razılaşmıram. Bir həqiqət də var ki, bu gün Avropa gəncliyinin ictimai yerdə eləmədiyi, özünə rəva bilmədiyi  yaramazlığı bizim gənclik çox sərbəst, rahat və çəkinmədən edir. Azmı görmüşük harda gəldi öpüşən, mazaqlaşan, çığıra- çığıra, bağıra-bağıra danışan gəncləri. 

    Bir dəfə bir dostumla metro qatarıyla ayaq üstündə gedirdik. Hər ikimiz də yıxılmamaq üçün vaqonun tutacağından bərk-bərk yapışmışdıq. Cavan qızlar rahatca oturub telefonla qurdalanırdılar. Başlarının üstündə zorla ayaq üstündə dayanan qocaları (özümüzü nəzərdə tutmuram ha) görməməzliyə vururdular. Bu vaxt diktorun səsi eşidildi: "Hörmətli sərnişinlər, sizdən yaşlılara, uşaqlı qadınlara, əlillərə yer verməyiniz xahiş olunur".

  Gənc qızlardan biri hər şeyi unudubmuş kimi diktorun müraciətindən sonra başını qaldırıb tutacaqdan iki əlli tutub dayanan dostumu gördü və durub yerini ona verdi. Dostum dar macalda qulağıma bunları dedi: "Köpək oğlunun qızı, gərək yuxarıdan göstəriş ola, sonra ayağa durasan?"

   Bir dəfə də avtobusla gedirdim. Oturmağa da yer yox idi. Qarşımdakı oturacaqda bir nəfər oğlan orta yaşlı bir qadınla oturmuşdu. Avtobus növbəti dayanacaqda saxladı. Düşən düşdü,minən mindi. Minənlərin içərisində 16-17 yaşlarında gözəl bir qız da vardı. Qızı ayaq üstündə görən gənc cəld durub yerini ona təklif elədi. İnsafən qız ətrafındakı oturmalı olan adamların ayaq üstə qaldığına görüb oturmadı. Oğlanın çox təkid etdiyini görən qız yanındakı ağbirçək qadının oturmasını istədi. Bunu görən oğlan tez öz yerində oturdu. Qadın pərt olub qızardı, qəzəbini,nifrətini içinə salıb, içində boğdu. Oğlanın bu hərəkətini kimsə ona irad tutub etirazını bildirmədi. Amma içində qəzəblənən, əsib-coşan, gənci tərbiyəsizlikdə qınayan çox oldu. Bunu özlərindən başqa kimsə bilmədi. Və beləcə ictimai qınaq doğulmadan öldü. Çünki doğulmaqdan, yaşamaqdan, təhqir olunmaqdan, öldürülməkdən qorxdu, çəkindi. Məndən ötdü, qardaşıma dəydi. Qardaşımın da gücü çatırsa hədəfdən yayınsın. Yayına bilmirsə ta o mənlik deyil. Özü bilər düşüncəsiylə yaşamağa davam. Bax, budur bizim son illərdə yaşam tərzimiz. 

  Bu günü görüb dünənə şükür edirik. Dünən əxlaqımız, mənəviyyatımız, adət- ənəmiz, arımız, namusumuz, qeyrətimiz, mənliyimiz, kişiliyimiz vardı və bununla qürur duyub, fəxr edirdik. Bu keyfiyyətlərimizə görə başqaları tərəfindən təqdir edilirdik, təriflənirdik, nümunə göstərilirdik. Bəs bu gün vəziyyət necədir, keçmişimizi yaşada bilirikmi? Yox, yox... və yenə də yox. Cəmiyyət kamil, milli və bəşəri insan yetişdirmək gücündə deyil. Deyir cəmiyyət necədirsə onda yaşayan insanlarda elədir. Heç kim insanlaşmır, insanlaşdırmır.

  Oxucular məni qınamasın. Vallah, billah bu belədir. Bəlkə də bundan daha betərdir, daha dözülməzdir. Ancaq hər şeyin nə vaxtsa yaxşı olmaq ümidindəyik. Bu barmaq ucu boyda olan ümidimizin kökündə az da olsa dəyər verilməsi, təqdir olunması lazım gələn gənclik var. Gəlin onları qoruyaq, onlara yardımçı olaq. Və sonra da qürurla deyək:- Bu günkü nəsil bizim gələcəyimizdir! 

Məhərrəm Şəmkirli    

 AYB və AJB-nin üzvü.