Qazax–Tovuz təhsilində “rüşvət mexanizmi”:sistemli böhran
Qazax–Tovuz Regional Təhsil İdarəsində baş verən proseslər barədə ortaya çıxan iddialar maarif sistemində dərin struktur problemlərinin mövcudluğunu göstərir. Təhsil – cəmiyyətin inkişafının baza sütunlarından biri olsa da, bölgədə müşahidə olunan vəziyyət bu sütunun ciddi şəkildə sarsıldığını deməyə əsas yaradır.
Yenixeber.org: İddialara görə, təhsil sektorunda rüşvət amili inzibati idarəetmənin əsas meyarına çevrilib. Yəni, müəllimlərin işə qəbulu, direktorların təyinatı və hətta gündəlik idarəçilik mexanizmləri belə maliyyə maraqları əsasında formalaşır. Belə bir mühitdə peşəkarlıq, biliyə əsaslanan seçim və keyfiyyətli təhsil arxa plana keçir, “kim daha çox ödəniş etdi” prinsipi isə prioritetə çevrilir.
Müşahidəçilərin qənaətinə görə, təhsil idarəsinin rəhbərliyi müstəqil qərar vermək gücündə deyil. İddia olunur ki, idarə müdiri, əsasən, MÜDTA-nın müavini kimi təqdim olunan Arslanın göstərişlərini icra etməklə kifayətlənir. Beləliklə, təhsil sahəsi dövlət maraqlarından uzaqlaşıb, şəxsi maraqların xidmətinə yönəlir. Bu isə sistemli idarəçilik modelini zədələyərək təhsildə böhranlı mühit yaradır.
Analitik yanaşma göstərir ki, korrupsiya təhsil sisteminin bütün pillələrinə təsir edir. Aşağıdakı diaqramda iddia olunan mexanizmin hansı mərhələlərdə daha güclü işlədiyi göstərilib:
Sosioloji baxımdan bu hal iki əsas nəticəyə gətirib çıxarır:
1. Valideynlər – övladlarının təhsil perspektivini düşünmək əvəzinə, maliyyə ödənişləri barədə narahatlıq keçirir.
2. Müəllimlər – bilik və bacarığı ilə yox, yalnız cibinin “qədrinə görə” qiymətləndirilir.
Elmi yanaşma göstərir ki, korrupsiyanın hökm sürdüyü təhsil sistemlərində şagirdlərdə dürüstlük, zəhmətsevərlik və vicdan kimi fundamental dəyərlərin formalaşması qeyri-mümkündür. Əksinə, belə mühitdə gənc nəsil “ikili standartların” və “susaraq razılaşmağın” daha əlverişli yol olduğunu öyrənir. Bu isə uzunmüddətli perspektivdə cəmiyyətin intellektual və mənəvi potensialını zəiflədir.
Əgər iddialar təsdiqini taparsa və vəziyyət dəyişməzsə, bölgənin təhsil sistemi dərin uçuruma sürüklənəcək. Çıxış yolu isə açıqdır: idarəetmənin şəffaflaşdırılması, ictimai nəzarət mexanizmlərinin tətbiqi, rəhbərlərin şəxsi maraqlar yox, dövlət və cəmiyyət maraqları naminə fəaliyyətə məcbur edilməsi.
Təhsil sahəsində baş verən bu cür neqativ halların aradan qaldırılması yalnız institusional islahatlar və ictimai fəallığın artması ilə mümkündür. Əks halda, bölgə maarifi gələcək nəsillər üçün ciddi təhlükə mənbəyinə çevriləcək.
QEYD: Bildiririk ki, sözügedən regional təhsil idarəsi barəsində redaksiyamıza çoxsaylı müraciətlər gəlməkdə davam edir. Odur ki, mövzunu davam etdirəcəyik və hazırda müraciətlər əsasında apardığımız araşdırmaların nəticələrini qarşıdakı günlərdə silsilə şəkildə diqqətinizə çatdırcağıq.(doguxeber.az)
Bizi izləyin.