Azərbaycan Qarabağın Ermənistan tərəfindən işğalına həsr olunmuş abidələri qoruyub saxlamalı olsaydı, bu tamamilə absurd olardı

Yenixeber.org: Azərbaycanın guya Qarabağın xristian irsini məhv etməsi mövzusu erməni lobbisinin təsiri ilə Avropa mediasının gündəmindən düşmür. Belə ki, Fransanın “Le Figaro” nəşri Avropa Hüquq və Ədalət Mərkəzinin (ECLJ) hesabatının nəticələrinə istinadən növbəti qərəzli məqalə dərc edib.

Bu məqalədə ECLJ-in hesabatına istinadən qeyd olunur ki, guya Azərbaycan erməni mədəni və tarixi irsini məqsədyönlü şəkildə məhv edir. Eyni zamanda, ECLJ xatırladır ki, 1993-cü ildə Ermənistan Birinci Qarabağ müharibəsində qalib gələndə, bu müharibə zamanı təxminən 450-500 min azərbaycanlı öz yurd-yuvasından zorla qovulmuş, bir çox məscidlər və mədəniyyət obyektləri dağıdılmışdır. Lakin eyni zamanda, ECLJ qeyd edir ki, “bu mədəni dağıntı bu gün Qarabağda baş verənlər qədər genişmiqyaslı və ya sistemli deyildi”.

Yəni ECLJ bir çox beynəlxalq təşkilatlar kimi Azərbaycana qarşı qərəzli münasibət nümayiş etdirir. Məqalədə qeyd olunur ki, 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağın bütün ərazisi Azərbaycanın nəzarətinə keçdikdən sonra Ermənistan və beynəlxalq təşkilatların çoxsaylı müraciətlərinə baxmayaraq, Bakı xarici müşahidəçilərin mədəniyyət obyektlərinə girişinə icazə vermir. Bu yalan asanlıqla təkzib olunur. Azərbaycan tərəfi xarici KİV nümayəndələri üçün işğaldan azad edilmiş ərazilərə çoxsaylı turlar təşkil edib, burada onlar Azərbaycan xalqının tarixi və mədəni irsinə qarşı erməni vandalizmini öz gözləri ilə görüblər. 2020-ci ilin noyabr ayının sonunda, 44 günlük müharibə başa çatdıqdan sonra UNESCO Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində mədəniyyət obyektlərinin ilkin inventarlaşdırılmasının aparılması üçün ekspert missiyasının göndərilməsini təklif edib. Buna cavab olaraq Azərbaycan tərəfi UNESCO-ya Qarabağın xristian abidələri ilə yanaşı müsəlman irsi obyektlərinə də baxış keçirməyi təklif edib.

Əvvəlcə UNESCO Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfər etmək və erməni vandalizminin dəhşətli mənzərəsini görmək dəvətinə məhəl qoymadı. Lakin aparıcı dünya nəşrlərinin jurnalistləri Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərinə səfər etməyə, öz reportajlarında erməni işğalçılarının Azərbaycan xalqının tarixi-mədəni irsinə nələr etdiklərini və Bakının göstərdiyi diplomatik səyləri danışmağa başlayanda UNESCO bu səfərə müsəlman irsini də daxil edib. Qarşıdakı missiyasının proqramı həmçinin müsəlman abidələrinin yerləşdiyi yerlərdir. Amma indiyədək UNESCO Ermənistanın etirazı ilə Ermənistanın işğalından azad edilmiş Azərbaycan ərazilərinə səfər etmək niyyətini bildirməyib.

Səbəb gün kimi aydındır. Axı UNESCO-nun missiyası bu yerlərin uzunmüddətli erməni işğalının nəticələrini görəcək: yer üzündən silinmiş yaşayış məntəqələri, donuzxanaya çevrilən məscidlər, Azərbaycan xalqının tarixi-mədəni irsinin murdarlanmış abidələri.

Beləliklə, Ermənistan Azərbaycan üçün hazırladığı tələyə özü düşdü. Əvvəllər bundan Azərbaycana beynəlxalq təzyiq üçün istifadə etmək üçün işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfər etməkdə və xristian abidələrinin vəziyyətini qiymətləndirməkdə israr edirdisə, UNESCO mütəxəssisləri müsəlman abidələrinin yerləşdiyi yerlərə səfərləri proqrama daxil etdikdən sonra Ermənistan etiraz etməyə başlayıb. Ermənistan bu addımı ilə faktiki olaraq təsdiqlədi ki, Azərbaycan torpaqlarının işğalı illərində məqsədyönlü və sistemli şəkildə müsəlman abidələrinin dağıdılması ilə yalnız sadə bir səbəbdən məşğul olub ki, bu ölkədə azərbaycanlılara qarşı dözümsüzlük və zooloji nifrət təbliğ olunur.

Təəssüf ki, bu mühüm məqam “Le Figaro”nun məqaləsində öz əksini tapmadı. Əvəzində Fransa qəzeti Xankəndində “Ermənistan tarixini xatırladan çoxlu abidə və heykəllərin söküldüyündən” təəssüflənir. Məsələn, 2021-ci il mayın 22-də bu müğənninin adını daşıyan mədəniyyət mərkəzinin qarşısında qoyulmuş Şarl Aznavurun büstü. Azərbaycan hansı səbəbdən 2009-cu ildə o vaxt hələ də Ermənistanın işğalı altında olan Azərbaycan ərazilərinə qanunsuz səfər etmiş Aznavurun büstünü saxlamalıdır?

Bu büst, eləcə də Birinci Qarabağ müharibəsindən sonra ucaldılan digər abidələr azərbaycanlılar üçün işğal rəmzidir. Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü tam bərpa edərək Qarabağın Ermənistan tərəfindən işğalına həsr olunmuş abidələri qoruyub saxlamalı olsaydı, bu tamamilə absurd olardı.

Əgər ECLJ xristian abidələri ilə bağlı vəziyyətdən narahatdırsa, o zaman bu qurum Qarabağ ermənilərinin Xocalı rayonunun Ulubab kəndi yaxınlığında yerləşən 13-cü əsrə aid monastırı necə zibilliyə çevirməsinə diqqət yetirməlidir.

Bu mövzunu ECLJ-ə Ermənistanın özündə xristian abidələrinin acınacaqlı vəziyyətini göstərməklə davam etdirmək olar.

Yeri gəlmişkən, ermənilərin xristian irsinə münasibətini Sənain monastırına gələnlərin tualetin olmaması səbəbindən təbii ehtiyaclarını necə dini obyektin ərazisində dəf etmələri ilə  qiymətləndirmək olar...(AYNA)