1990- ci  il 20  Yanvar. Bu  tarix  Azərbaycanın  azadlığı  və  ərazi  bütövlüyü  uğurunda  mübarizə  qəhramanlarının  şəhid  olma  günüdür.

"Xeberinfo.com":  Bu  gün  faciə, məğlub  olma, sınma  günü  yox, öz  ölkəsinin  azadlığını, şərəfini  və  ləyaqətini  hər  şeydən  uca  tutan, canını  torpaq, vətən, müstəqillik  yolunda  qurban  verən,şəhid  olub  müqəddəslik  qazanan  Vətən  övladlarının  ucalıq, əl çatmazlıq günüdür

    Bu  gündə  bütün   ölkə  əhalisinin  böyüyündən  kiçiyinə  kimi  hamsı  axın-axın  müqəddəs  Şəhidlər  Xiyabanını  ziyarət  edir, qışın  ayazlı- şaxtalı  havasında  məzarların  üstünə  təzə-tər  güllər   qoyur, ruhlarına  dualar  oxuyur, baş  əyirlər.

    Zaman- zaman  müqəddəs  torpaqlarımızdan  özlərinə  vətən  düzəltmiş  ermənilər  heç  vaxt, heç  zaman   torpaqlarımıza  qarşı  uzatdıqları  murdar  əllərini  geri  çəkməyiblər.1988- ci  ildə  onlar  bizim  tərəfimizdən  heç  vaxt  uzaddıqları  əllərinə  zərbə  vurulmadığından  ruhlanaraq  bu  murdar  əli  indi  də  tarixi Azərbaycan  torpaqları  olan  cənnət- məkan  Qarabağa  uzatdılar. Özü  də  geniş  açılmış  şəkildə.

    Az  bir  zaman  kəsiyində  mərkəzin  havadarlığından  istifadə  edən  ermənilər Qərbi  Azərbaycanın  əbədi  və  əzəli  sakinlərini  min  bir  işgəncələrlə  ölkədən qovub  çıxartdılar. 200  mindən  çox  insan  ev- eşiyini. var- dövlətini  itirib  qaçqın,köçkün  oldular. Minlərlə  qoca, qadın,uşaq  nankor  qonşularımızın  gülləsinə  tuş  gəldi, itkin  düştü, dağlarda  şaxtadan  dondu.

  Bütün  bunlara  laqeyid  qalmayan  Azərbaycan  xalqı  bir  nəfər  kimi  ayağa qalxdı. Respublikanı  nümayişlər, tətillər  dalğası  bürüdü. Fabiriklər, zavodlar  işini  dayandırdı.Azərbaycan  Milli  Azadlıq  mübarizəsini  bütün  dünyaya  nümayiş  etdirdi.

  Azərbaycan  xalqının  Milli  Azadlıq  Hərəkatından  qorxan, o  vaxtkı  SSRİ  rəhbəri  M,S,Qorbaçov   Sovet  hərb  maşınını  işə  saldı. 1990- cı  il 20  Yanvarda  Sovet  Ordusunun  xüsusi  təyinatlı  bölmələri, Daxili  Qoşunların  Stavropol, Krasnodar  və  Rostovdan  səfərbərliyə  alınan  erməni  əsgər  və  zabitlərinə  qabaqlarına  keçəni  əzmək, dağıtmaq, öldürmək  əmri  vermişdi.

  Sələfi  x1 Qızıl  Ordudan  fərqlənməyən  Sovet  Ordusu  həmin  dəhşətli  gecədə  137  nəfər  günahsız  qocanı, qadını, məktəbli  uşağı  küçədə, eyvanda, avtobusda  qanına  qaltan  elədi. 700-nü  yaraladı, 800-dən  çoxunu  həbs  etdi. Bu, bəşəriyyətin  tarixində  öz  vətəndaşına   qarşı  mərkəzin  görünməmiş, ağla  gəlməyən  vəhşiliyi  idi.

  Deyirlər, tarixdə  heç  nə  unudulmur, heç  kim, heç  nə  yaddan  çıxmır. Və  heç  bir  cinayət  də  cəzasız  qalmır. Artıq  25  ildir  ki, Azərbaycan  xalqı  20  Yanvarı Ümumxalq  Hüzün  Günü  kimi  qeyd  edir. Bakımızın  ən  hündür  yerində  uyuyan   Milli  Azadlıq  qəhrəmanlarnı  daima  anırıq. Şəhidlər  Xiyabanı  bizim and  yerimizdi.

   Respublikanın  bütün  kənd, qəsəbə  və  şəhərlərində  şəhidlərin  adına  yüzlərlə küçə, park, məktəb  var.Parklarda, məktəblərdə  onların  heykəlləri  və  büstləri  qoyulub. Bir  sözlə, şəhidləri  unutmamışıq  və  unutmayacayıq.

  Çox  təəssüf  ki, misli  görünməmiş  bu  cinayət  işi  cəzasız  qalıb. Doğrudur, 20  Yanvar  faciəsinə  2  dəfə - 1992- ci  və  1994- cü  illərdə  siyasi- hüququ  qiymət verilib. Ulu  Öndər  Heydər  Əliyevin  səyi   nəticəsində  günahkarların  adı  məlum  olub. Buna  baxmayaraq, onlar  cinayətkar  deyillərmiş  kimi  hələ  də azadlıqda  gəzirlər.Keçmiş  Yuqoslaviya  ərazisində  baş  vermiş  hərbi  cinayətin  günahkarlatı   həbs  olunaraq  layiqli  cəzalarını  alıblar. Harada  baş  verməsindən asılı  olmayaraq, kütləvi  insan  qətlinə  səbəb  olan  günahkarlar  cəzal andırılmalıdır. Dünya  ictimayyəti  də  insanlığa  qarşı  cinayət  törətmiş  şəxslərin cəzalandırılması  ilə  bağlı  məsələlərə  həssas  yanaşır. Belə  olan  halda  biz  nə  üçün  susuruq? Niyə  başda  Qorbaçov  olmaqla  SSRİ  rəhbərliyini  beynəlxalq məhkəmələrə  vermirik? Bəlkə  onların  ölüb  getməsini  gözləyirik? Bunun  nə  faydası?

    Bildiyimiz  kimi  Moskvada  "Qorbaçov  fondu" fəaliyyət  göstərir. Nəyə  görə həmin  fonddan  Azərbaycan  xalqı  üçün  kompensansiya  almırıq? Axı  cinayətkar Qorbaçovdur?

   Hər  il  olduğu  kimi  bu  il  də  faciənin  ildönümü  ilə  bağlı  tədbirlər  keçirilir,ölkənin  bütün  şəhərlərində, rayonlarında, idarə  və  müəssələrində  anma mərasimləri  qeyd  olunur, dünya  ictimayyətinin  diqqətini  bu  qanlı  faciəyə yönəltmək  üçün  Azərbaycanın  xaricdəki  səfirliklərində  mərasimlər  təşkil  olunur. "Əbədi  Məşəl"  önünə  Azərbaycan  prezidenti  əklil  qoyur, xarici  səfirliklərin  nümayəndələri  şəhidləri  ziyarət  edir  və  Azərbaycan  xalqına  baş  sağlığı  verirlər.

   Bu  gün   Bakı  vaxtı  ilə  saat  12.00-da  ölkə  boyu  şəhidlərin  xatirəsi  bir  dəqiqəlik  sükutla  yad  ediləcək, gəmilər, avtobuslar, qatarlar  səs  siqinalları verəcəklər.

  Beləcə,   şəhidlərin  xatirəsi  növbəti  dəfə  yad  edilib, bir  ildönümü  də  arxada  qoyulacaq. Cinayətkarlar isə  yenə  cəzasız  qalacaqlar. Nə  vaxta  kimi?

Məhərrəm  Şəmkirli