AZ
RU
.jpg)
Serbiya silahlarını Ermənistana göndərən “baron” kimdir? -ARAŞDIRMA
Ermənistan rəhbərliyinin Azərbaycanla sərhəddə hərbi təxribatı əvvəlcədən hazırladığını göstərən faktlardan biri odur ki, döyüş başlamazdan bir neçə gün əvvəl və toqquşmaların gücləndiyi müddətdə Ermənistana Serbiyadan çox sayda silah-sursat, o cümlədən minaatan və müxtəlif kalibrli döyüş sursatı göndərilib.
Yenixeber.org: Serbiyanın hərəkətləri Azərbaycan cəmiyyətində anlaşılmazlığa və birmənalı olmayan reaksiyalara səbəb oldu. Başqa cür ola bilməzdi. Həqiqətən də, çətin günlərdə Serbiya həmişə Azərbaycanın dəstəyini hiss edib, məsələn, bir neçə ay əvvəl rəsmi Bakı koronavirusla mübarizə üçün Belqrada humanitar yardım göndərdi. Bundan əlavə, Azərbaycan Kosovonun müstəqilliyini tanımayan ölkələrin siyahısındadır və dəfələrlə Serbiyanın suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə birmənalı dəstəyini bəyan edib.
Bu səslü-küylü faktla əlaqədar olaraq, Azərbaycan hökumətinin reaksiyası özünü çox gözlətmədi. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, Serbiyanın ölkəmizdəki müvəqqəti işlər vəkili Danitsa Veinoviç Belqradın Ermənistana böyük miqdarda silah-sursat verməsinə dair məlumatla bağlı Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb.
“20 iyul 2020-ci ildə Serbiya Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı müvəqqəti işlər vəkili Danitsa Veinoviç Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb və Xarici İşlər nazirinin müavini Xələf Xələfovla görüş keçirilib.
Görüşdə Xələf Xələfov əldə edilmiş etibarlı və təsdiqlənmiş məlumata əsasən, Serbiyadan Ermənistana minomyotlar və müxtəlif kalibrli hərbi sursat da daxil olmaqla böyük həcimdə silah-sursatın göndərildiyini qarşı tərəfə bildirib” – məlumatda deyilir.
Xarici İşlər nazirinin müavini X.Xələfov Serbiya tərəfinin Ermənistanın işğalçı siyasətinə və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı davam edən təcavüzünə dəstək xarakteri daşıyan qeyri-dost addımının Azərbaycan xalqında və rəhbərliyində dərin təəssüf və acı məyusluq doğurduğunu bildirib.
Öz növbəsində Serbiyanın Belarusiyadakı keçmiş səfiri Sreçko Djukiç “Vzglyad.az”a müsahibəsində Serbiya silahlarının Ermənistana tədarükünün arxasında rəsmi Belqradın dayandığına inanmadığını, ancaq silahların Ermənistana qaçaqmal yolu ilə daxil ola biləcəyini istisna etmədiyini söyləyib.
Vzglyad.az öz kanalları vasitəsi ilə Serbiyada Ermənistana silah tədarükünün arxasında kimin dayandığını öyrənməyə çalışıb. Etibarlı mənbələrə görə, Balkanlarda ən böyük silah və sursat satıcılarından biri serb "silah baronu" Slobodan Teşiçdir. Ermənistana silah tədarükünün arxasında məhz o dayana bilər.
Balkan Araşdırmaçı Jurnalistlər Birliyinin (BIRN) və Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsya Hesabatı Layihəsinin (OCCRP) materiallarına əsasən, Teşiç Yaxın Şərqin bir sıra ölkələri vasitəsi ilə Suriya və Liviyaya silah tədarükündə birbaşa iştirak edib.
Serbiyalı biznesmenin adı 2000-ci illərin əvvəllərində, BMT-nin embarqosuna baxmayaraq, Liberiya və İraqa silah tədarük etməsilə bütün dünyada məşhur olub.
WikiLeaks saytında yayımlanan diplomatik yazışmalardan məlum olur ki, 2009-cu ilin dekabrında Teşiç Yəmən Müdafiə Nazirliyi ilə ümumi dəyəri 78 milyon dollar olan silah və texnikanın satılması üçün müqavilə imzalayıb. Yəmən döyüş sursatı, tank əleyhinə silah, habitusa, snayper tüfəngləri və partlayıcı maddələr alıb.
Serbiyadan olan "silah baronu" Slobodan Teşiçin doqquz şəriki və onların nəzarətində olan şirkətlər ABŞ sanksiyaları altına düşüb. Teşiç özü 2017-ci ildə sanksiya siyahılarına daxil edilib. O, həmçinin Belarus silah tədarükçüləri ilə fəal əməkdaşlıq edib.
ABŞ Maliyyə Nazirliyinin yaydığı açıqlamada Teşiçin bir neçə şirkətdə "səssiz ortaq" olaraq silah ticarəti ilə məşğul olmağa davam etdiyini, yəni rəsmi olaraq şirkət sahibi və ya direktoru olmadan bu işlə məşğul olduğu qeyd olunub. Teşiç müxtəlif dövlətlərlə silah tədarükünə dair müqavilələri bağlamaq üçün rüşvət və maddi yardım təqdim edib.
Belarus da Teşiçin biznes- sxemlərində yer alıb. Balkan Araşdırmaları Jurnalistlər Birliyinin və OCCRP-un materiallarına görə, 2014-cü ildə Teşiç Belarusiya və Serbiyada istehsal olunan hərbi sursatları Liviyadakı müxtəlif silahlı qrupların nəzarətindəki hava bazalarına çatdırmaq üçün Miniskin “Transaviaexport” təyyarələrini icarəyə götürüb.
İtaliya mediasına görə, serbiyalı silah satıcısı Belarusun “Beltechexport” şirkəti ilə sıx əlaqədə olub. Xüsusilə, 2013-cü ildə Teşiç Belarus xüsusi ixracatçısından özünün Kipr şirkəti “Charso” vasitəsilə silah alıb. (bu şirkət də ABŞ tərəfindən qara siyahıya salınıb).
Sonra silahlar Liviyaya göndərilib. Yüklər “Beltechexport”a bağlı olan “RubyStar” aviaşirkətinin təyyarələri vasitəsilə çatdırılıb.
Beləliklə, "silah baronu" Teşiçin Serbiyadan Ermənistana silah tədarükünün icraçısı olduğunu düşünmək üçün bütün əsaslar var.
Mediada yayılan məlumata görə, silah Ermənistana Gürcüstan vasitəsi ilə çatıb, lakin bu ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi faktın doğru olmadığını bəyan edib. Amma başqa ölkələr, xüsusən Serbiyanın qonşuları - Bolqarıstan, Rumıniya və digər ölkələr var ki, onların ərazilərindən Serbiya minaatanları və silah-sursatı Ermənistana aparıla bilər. Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanları Serbiya silahlarının Ermənistana təhvil verilməsi vəziyyətini aydınlaşdırmaq üçün səylərini səfərbər etməlidir. Bu, ilk növbədə milli təhlükəsizlik məsələsidir. Əminik ki, bu məsələ hərtərəfli araşdırılacaq.
Tərcümə etdi: Pərvanə Sultanova
Bu səslü-küylü faktla əlaqədar olaraq, Azərbaycan hökumətinin reaksiyası özünü çox gözlətmədi. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, Serbiyanın ölkəmizdəki müvəqqəti işlər vəkili Danitsa Veinoviç Belqradın Ermənistana böyük miqdarda silah-sursat verməsinə dair məlumatla bağlı Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb.
“20 iyul 2020-ci ildə Serbiya Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı müvəqqəti işlər vəkili Danitsa Veinoviç Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb və Xarici İşlər nazirinin müavini Xələf Xələfovla görüş keçirilib.
Görüşdə Xələf Xələfov əldə edilmiş etibarlı və təsdiqlənmiş məlumata əsasən, Serbiyadan Ermənistana minomyotlar və müxtəlif kalibrli hərbi sursat da daxil olmaqla böyük həcimdə silah-sursatın göndərildiyini qarşı tərəfə bildirib” – məlumatda deyilir.
Xarici İşlər nazirinin müavini X.Xələfov Serbiya tərəfinin Ermənistanın işğalçı siyasətinə və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı davam edən təcavüzünə dəstək xarakteri daşıyan qeyri-dost addımının Azərbaycan xalqında və rəhbərliyində dərin təəssüf və acı məyusluq doğurduğunu bildirib.
Öz növbəsində Serbiyanın Belarusiyadakı keçmiş səfiri Sreçko Djukiç “Vzglyad.az”a müsahibəsində Serbiya silahlarının Ermənistana tədarükünün arxasında rəsmi Belqradın dayandığına inanmadığını, ancaq silahların Ermənistana qaçaqmal yolu ilə daxil ola biləcəyini istisna etmədiyini söyləyib.
Vzglyad.az öz kanalları vasitəsi ilə Serbiyada Ermənistana silah tədarükünün arxasında kimin dayandığını öyrənməyə çalışıb. Etibarlı mənbələrə görə, Balkanlarda ən böyük silah və sursat satıcılarından biri serb "silah baronu" Slobodan Teşiçdir. Ermənistana silah tədarükünün arxasında məhz o dayana bilər.
Balkan Araşdırmaçı Jurnalistlər Birliyinin (BIRN) və Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsya Hesabatı Layihəsinin (OCCRP) materiallarına əsasən, Teşiç Yaxın Şərqin bir sıra ölkələri vasitəsi ilə Suriya və Liviyaya silah tədarükündə birbaşa iştirak edib.
Serbiyalı biznesmenin adı 2000-ci illərin əvvəllərində, BMT-nin embarqosuna baxmayaraq, Liberiya və İraqa silah tədarük etməsilə bütün dünyada məşhur olub.
WikiLeaks saytında yayımlanan diplomatik yazışmalardan məlum olur ki, 2009-cu ilin dekabrında Teşiç Yəmən Müdafiə Nazirliyi ilə ümumi dəyəri 78 milyon dollar olan silah və texnikanın satılması üçün müqavilə imzalayıb. Yəmən döyüş sursatı, tank əleyhinə silah, habitusa, snayper tüfəngləri və partlayıcı maddələr alıb.
Serbiyadan olan "silah baronu" Slobodan Teşiçin doqquz şəriki və onların nəzarətində olan şirkətlər ABŞ sanksiyaları altına düşüb. Teşiç özü 2017-ci ildə sanksiya siyahılarına daxil edilib. O, həmçinin Belarus silah tədarükçüləri ilə fəal əməkdaşlıq edib.
ABŞ Maliyyə Nazirliyinin yaydığı açıqlamada Teşiçin bir neçə şirkətdə "səssiz ortaq" olaraq silah ticarəti ilə məşğul olmağa davam etdiyini, yəni rəsmi olaraq şirkət sahibi və ya direktoru olmadan bu işlə məşğul olduğu qeyd olunub. Teşiç müxtəlif dövlətlərlə silah tədarükünə dair müqavilələri bağlamaq üçün rüşvət və maddi yardım təqdim edib.
Belarus da Teşiçin biznes- sxemlərində yer alıb. Balkan Araşdırmaları Jurnalistlər Birliyinin və OCCRP-un materiallarına görə, 2014-cü ildə Teşiç Belarusiya və Serbiyada istehsal olunan hərbi sursatları Liviyadakı müxtəlif silahlı qrupların nəzarətindəki hava bazalarına çatdırmaq üçün Miniskin “Transaviaexport” təyyarələrini icarəyə götürüb.
İtaliya mediasına görə, serbiyalı silah satıcısı Belarusun “Beltechexport” şirkəti ilə sıx əlaqədə olub. Xüsusilə, 2013-cü ildə Teşiç Belarus xüsusi ixracatçısından özünün Kipr şirkəti “Charso” vasitəsilə silah alıb. (bu şirkət də ABŞ tərəfindən qara siyahıya salınıb).
Sonra silahlar Liviyaya göndərilib. Yüklər “Beltechexport”a bağlı olan “RubyStar” aviaşirkətinin təyyarələri vasitəsilə çatdırılıb.
Beləliklə, "silah baronu" Teşiçin Serbiyadan Ermənistana silah tədarükünün icraçısı olduğunu düşünmək üçün bütün əsaslar var.
Mediada yayılan məlumata görə, silah Ermənistana Gürcüstan vasitəsi ilə çatıb, lakin bu ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi faktın doğru olmadığını bəyan edib. Amma başqa ölkələr, xüsusən Serbiyanın qonşuları - Bolqarıstan, Rumıniya və digər ölkələr var ki, onların ərazilərindən Serbiya minaatanları və silah-sursatı Ermənistana aparıla bilər. Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanları Serbiya silahlarının Ermənistana təhvil verilməsi vəziyyətini aydınlaşdırmaq üçün səylərini səfərbər etməlidir. Bu, ilk növbədə milli təhlükəsizlik məsələsidir. Əminik ki, bu məsələ hərtərəfli araşdırılacaq.
Tərcümə etdi: Pərvanə Sultanova
