Kiyev üçün vacib olan Hindistanın Rusiyadan uzaqlaşaraq mövqeyini tədricən dəyişib-dəyişdirməyəcəyidir
Yenixeber.org: Bu yaxınlarda Rusiyada Vladimir Putinlə görüşən Hindistanın Baş naziri Narendra Modi Ukraynaya səfər edib. Bu, onun Rusiya təcavüzü başlayandan bəri Ukraynaya ilk səfəri olacaq. Və tarix - 23 avqust təsadüfən seçilməyib. Bu simvolikdir: Modi Müstəqillik Günü ərəfəsində, Ukraynanın Dövlət Bayrağı Günündə səfər edir. Bu çox şey deyir.
Belə ki, Ukrayna Modinin iyulda Moskvaya səfərini pisləyib. Axı Putinlə qucaqlaşma Rusiyanın Ukraynaya ciddi hava hücumu davam edərkən baş verib. Xüsusilə, Kiyev əziyyət çəkdi - Rusiya raketi uşaq xəstəxanasını dağıtdı, ölkənin müxtəlif şəhərlərində çoxlu itkilərə səbəb oldu. Bununla belə, siyasi dairələrdə belə bir versiya səslənirdi ki, Hindistanın Baş naziri Putinlə görüşəndə o, Rusiyanın dinc əhalini atəşə tutmasından xəbərsiz olub. Bununla belə, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Modinin Kiyevə səfəri zamanı birbaşa iyuldakı raket hücumlarını xatırlada bilər. Zelenski həmin vaxt Modini sərt tənqid etdi ki, Baş nazir də bunu xatırlada bilər.
Düşünürəm ki, Zelenski Hindistanın Baş nazirinə indiki vəziyyətdə bu tənqidin siyasi deyil, emosional olduğunu çatdırmağın bir yolunu tapacaq. Çox güman ki, hindlilər bütün bunlardan xəbərdardırlar (lakin belə şeylər haqqında birbaşa və dar çərçivədə danışmaq daha yaxşıdır). Bunu Modinin Kiyevə səfərinin özü sübut edir.
Bundan əlavə, bir neçə vacib məqamı qeyd etmək lazımdır. Birincisi, bu qlobal oyunçunun Kiyevə ilk səfəridir. Axı Hindistan miqyasına və təsirinə görə hər zaman öz mövqeyinə malik qlobal oyunçudur. Vaşinqton və Pekin arasında qütblərin hökmranlıq etdiyi bir dünya haqqında danışarkən, Hindistan bununla heç vaxt razılaşmayan ölkələrdən biridir. Bununla belə, dünyanın ən böyük demokratiyası orada var. Bəlkə də bizim baxışımızdan ideal deyil. Amma bizim üçün bu demokratiya ilə qarşılıqlı əlaqə çox vacibdir. Hindistanlılar beynəlxalq platformalarda kifayət qədər fəaldırlar. Məsələn, Hindistan BRİCS-in üzvüdür və burada öz təsirini yaxşı göstərə bilir.
İkincisi, Modi ilə birbaşa əlaqə vacibdir. Hindistan hökumət sistemində Baş nazir ölkənin xarici siyasətini müəyyən edən və əsas qərarlar qəbul edən çox mühüm bir şəxsdir; Ukraynaya səfərlə Modi göstərir ki, o, bütün əsas oyunçularla danışmağa hazırdır, yalnız bir tərəfə diqqət yetirmir. Hindistan isə öz səsi və hər şeyi başa düşməsi üçün kifayət qədər böyük və güclüdür. Bu, çox çətin olsa da, dünya siyasətinin yüksək liqasına çıxmağa çalışan ölkədir. Ukraynaya bu səfər isə hamıya - istər Qərbdə, istərsə də Qərbdə deyil - Hindistanın hamı ilə ünsiyyətə hazır olduğunu nümayiş etdirməyin bir hissəsidir. Ancaq bu, hindlilərin dərhal Ukraynaya yaxın olacağı anlamına gəlmir.
Ukraynaya münasibətin tez dəyişməsi ehtimalından danışmaq olarmı? Hindistanın böyük bir filə bənzədiyini desəm hindli dostlar məni bağışlayacaqlar. “Böyük fil” isə həmişə yavaş-yavaş addımlayır. Ona görə də Hindistanın mövqeyində və ritorikasında hər hansı sürətli dəyişiklik gözləmək lazım deyil. Amma Ukraynanın Rusiyaya tətbiq etdiyi sanksiyalardan Hindistan vasitəsilə yan keçməyə çalışdıqlarını xatırlatmaq vacibdir. Və mövqeyi dəyişdirmək üçün mümkün olan hər şeyi etmək vacibdir. Məsələn, Hindistanın sonra dizel və benzin kimi satdığı neftin əhəmiyyətli hissəsini Rusiyadan endirimlə almaq... Çox şey hindlilərin buna necə reaksiya verəcəyindən də asılıdır.
Hindistan Rusiyaya təzyiq edəcəkmi? Çətindir. Ancaq indi bizim üçün vacib olan Hindistanın Rusiyadan uzaqlaşaraq mövqeyini tədricən dəyişib-dəyişdirməyəcəyidir. Nəhayət, bu post-müstəmləkə ölkədə daha yaxşı başa düşülsün ki, bizim müharibəmiz digər ölçülərlə yanaşı, imperiyanın dağılması, rus müstəmləkə sisteminin məhvinə hesablanıb.
Bu səfərdən nə gözləmək olar? Güclü siyasi əlaqələrin qurulması, Hindistanın beynəlxalq platformalarda bizim xeyrimizə daha fəal iştirakı, ritorikanın tədricən dəyişdirilməsi, Rusiyanın güzəştli idxalından imtina edilməsi və diqqətin dünyaya yönəlməsi vacibdir. Həm də hindistanlı iş adamlarının hələ müharibənin aktiv fazası bitməmiş Ukraynaya sərmayələri bizim dayanıqlılığımızı dəstəkləməkdə və gələcəkdə, bərpa prosesində öz yerlərini tutmasına zəmin yaradar.
Müəllif: Pavel Klimkin - Ukraynanın keçmiş xarici işlər naziri.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.