Avropa, Ukrayna müharibəsi ilə üz-üzə qaldığı bu kritik dönəmdə mühüm bir seçim qarşısındadır: müharibəni dəstəkləyərək Rusiya ilə qarşı-qarşıya gəlmək, yoxsa sülh üçün razılığa gəlib Rusiyanın təsirinə boyun əymək? Bu sualın cavabı, Avropanın gələcəyini və dünya siyasətindəki rolunu müəyyən edəcək.

Yenixeber.org: Ukraynanı dəstəkləmək və Rusiyaya qarşı sərt mövqe tutmaq, Avropanın bir çox dəyərlərini və prinsiplərini müdafiə etmək deməkdir. Bu, demokratiya, insan hüquqları və beynəlxalq hüququn aliliyini qorumaq üçün vacibdir. Lakin, bu yolun da riskləri az deyil. Rusiya ilə birbaşa qarşıdurma, müharibənin miqyasını genişləndirə bilər və Avropa üçün ciddi təhlükələr yarada bilər. Bundan əlavə, müharibənin davam etməsi, Avropa iqtisadiyyatına da mənfi təsir göstərir.

Sülh üçün razılığa gəlmək və Rusiyanın təsirinə boyun əymək, Avropa üçün bir çox itkilərə səbəb ola bilər. Bu, demokratiya, insan hüquqları və beynəlxalq hüququn aliliyinə zərbə vurmaq deməkdir. Bundan əlavə, Rusiyanın güclənməsi və Avropada təsirinin artması, gələcəkdə daha böyük problemlərə yol aça bilər. Lakin, bu yol, müharibənin daha da genişlənməsinin və Avropa üçün daha böyük təhlükələrin yaranmasının qarşısını ala bilər.

Avropa üçün ən doğru yol, yəqin ki, hər iki variantın risklərini və faydalarını diqqətlə təhlil etmək və balanslı bir qərar qəbul etməkdir. Avropa, Ukraynanı dəstəkləməli, lakin Rusiya ilə birbaşa qarşıdurmadan da çəkinməlidir. Eyni zamanda, sülh üçün diplomatik səyləri də davam etdirməli və Rusiyanın təsirini məhdudlaşdırmaq üçün müxtəlif yollar axtarmalıdır.

Avropa, Ukrayna müharibəsi ilə bağlı çox çətin bir seçim qarşısındadır. Bu seçimin nəticələri, Avropanın gələcəyini və dünya siyasətindəki rolunu müəyyən edəcək.

Bundan əlavə demokratiya, insan hüquqları və beynəlxalq hüquq iflic vəziyyətində olduğu bir vaxtda Avropa hansı qərara üstünlük verməlidir? Müharibəyə davammı? Yoxsa barışıqmı?

Demokratiya, insan hüquqları və beynəlxalq hüququn iflic vəziyyətində olduğu bir vaxtda, Avropa Ukraynadakı müharibə ilə bağlı qərar qəbul etməzdən əvvəl bütün "lehinə" və "əleyhinə" olan məqamları diqqətlə ölçməlidir.

Ukraynanı dəstəkləmək və Rusiyaya qarşı sərt mövqe tutmaq, şübhəsiz ki, Avropa dəyərlərini və prinsiplərini müdafiə etmək üçün vacibdir. Bu, demokratiyanın, insan hüquqlarının və beynəlxalq hüququn aliliyini qorumaq üçün zəruridir. Lakin, bu yol münaqişənin eskalasiyasına və Rusiya ilə birbaşa toqquşmaya səbəb ola bilər ki, bu da Avropa və bütün dünya üçün ciddi nəticələrə gətirib çıxaracaqdır.
Digər tərəfdən, sülh haqqında razılaşma və Rusiyanın şərtlərini qəbul etmək, Ukraynanın öz ərazisinin bir hissəsini itirməsinə və Rusiyanın təsirinə düşməsinə səbəb ola bilər. Bu da demokratiyaya, insan hüquqlarına və beynəlxalq hüquqa zərbə vuracaqdır. Lakin, bu cür sonluq, daha çox qan tökülməsinin və dağıntının qarşısını ala bilər.

Avropa nə etməlidir?

Avropa, Ukraynanı dəstəkləmək və münaqişənin daha da eskalasiyasının qarşısını almaq arasında balans tapmalıdır.

 1. Diplomatik səylərin gücləndirilməsi: Avropa, münaqişənin dinc yolla həlli üçün səylərini artırmalı, Rusiya və Ukrayna danışıqlarına cəlb olunmalı və vasitəçilik missiyasında iştirak etməlidir.
 2. Ukraynaya dəstəyin davam etdirilməsi: Avropa, Ukraynaya maliyyə və humanitar yardım göstərməyə davam etməlidir.
 3. Öz müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsi: Avropa, hər hansı bir çağırışa hazır olmaq üçün öz müdafiə qabiliyyətini gücləndirməlidir.

Nəticədə, Avropanın seçimi onun dəyərlərindən, maraqlarından və riskə getməyə hazır olmasından asılı olacaqdır. Avropa anlamalıdır ki, onun qərarından yalnız Ukraynanın deyil, həm də onun öz gələcəyi asılıdır.

Beynəlxalq hüquq və demokratiyanın təhlükə altında olduğu bir vaxtda, Avropa müdrik və düşünülmüş bir qərar qəbul etməlidir.

İlqar Hüseynli