AZ
RU
“Rusiya Dağlıq Qarabağ probleminin həllində yox, münaqişəni idarə etməkdə maraqlıdır“
Tomas de Vall və Metyu Brayza Soçi görüşündən danışır
“The Sydney Morning Herald” qəzeti bu günkü sayında qonşuluqdakı Dağlıq Qarabağ konfliktinə görə Rusiya prezidenti Vladimir Putinin sülhyaratma imici ilə ortaya çıxmasından yazır.
"Xeberinfo.com":Avqustun əvvəllərində, cəbhədə gərginliyin artması fonunda Rusiya prezidenti Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Ermənistan prezidentli Serj Sarkisyanın Soçidə görüşünü təşkil edib.
Qəzet qeyd edir ki, Ukraynada dərinləşməkdə olan gərginlikdə və hərbi xarakter alan konfliktdə ittiham olunan Putin belə bir rolu öz üzərinə götürüb. Keçmiş sovet respublikaları olan Ermənistan və Azərbaycan arasında 20 ildən çoxdur ki, qanlı münaqişə mövcuddur.
“The Sydney Morning Herald” yazır ki, Soçidə danışıqlar gedən zaman erməni tərəfinin açdığı atəş nəticəsində Azərbaycan əsgəri öldürüldü. Bu barədə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi məlumat verib. Rəsmi məlumata görə iyulun 26-dan bu günə kimi Azərbaycan tərəfi Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zəminində 24 hərbçi itirib.
ABŞ-ın Karnegi Sülh Fondunun proqram direktoru, sabiq britaniyalı jurnalist Tomas de Vall qəzetin sualına cavab olaraq deyib ki, heç bir halda Ermənistana və Azərbaycana Qarabağda müharibə lazım olmamalıdır: “Rusiya münaqişənin yenidən alovlanmasının qarşısını öncədən almaqda güclü istəyə malikdir. Rusiya müqavilə öhdəliyinə görə Ermənistana hərbi yardım etməlidir, digər tərəfdən isə Rusiya Azərbaycanla inkişaf etdirdiyi münasibətləri darmadağın etmək istəmir“.
Qəzet xatırladı ki, BP başda olmaqla bir çox şirkət indiyə qədər Azərbaycanın neft və qaz yataqlarına 40 milyard dollar sərmayə qoyub. ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri (2010-2011) Metyu Brayza deyib ki, Rusiya Ukraynadakı mürəkkəb duruma görə keçmiş Sovet ölkələrində öz maraqlarını yetərincə qoruya bilmir.
Rusiya hökuməti şərqi Ukraynada yaranmış böhranda əlinin olması faktını kəskin şəkildə rədd edir. Metyu Brayza deyib:”Nə qədər ki, prezident Putin Ukraynada yeritdiyi siyasətdən geri çəkilməyib, onun cənubi Qafqazda hərbi gərginliyi azaltmasına göstərdiyi cəhdlərə daha az etibar ediləcək”. Qəzet qeyd edir ki, hazırda Metyu Brayza Estoniyanın paytaxtı Tallin şəhərində Müdafiə Araşdırmaları üzrə Beynəlxalq Mərkəzə başçılıq edir.
“İmperiyanın 8 parçası” kitabının müəllifi və Qafqaz üzrə analitik olan Lavrens Şits (Lawrence Sheets) qeyd edir ki, bu münaqişə total şəkildə fərqli xarakterə malikdir. O, qeyd edib ki, son həftələrdə Qarabağ konflikti zamanı iri çaplı silahlardan istifadə olunub, ancaq indiyə qədər adətən kiçik çaplı silahlardan atəş açılırdı. Şifahi hədə-qorxular da özünün ən yüksək nöqtəsinə çatıb.
“Dağlıq Qarabağ münaqişəsini həll etmək yox, məhz idarə etmək Rusiyanın maraqlarına daha çox uyğun gəlir”, Londonda fəaliyyət göstərən “IHS Global Insight” təşkilatının aparıcı analitiki Lilit Qevorqyan (Lilit Gevorgyan) belə deyib. O, həmçinin vurğulayıb ki, Dağlıq Qarabağ konflikti Rusiyaya Ermənistana və Azərbaycana təzyiq rıçaqları verir. Ona görə də demək olar ki, Rusiyanın araçılıq etdiyi Soçi görüşü Dağlıq Qarabağda status kvonu saxlamağa xidmət edəcək.
Qəzet qeyd edir ki, münaqişə iştirakçıları tərəfindən Dağlıq Qarabağda atəşkəsin olması ilə bağlı 1994-cü ildə rəsmi müqavilə bağlanıb. Münaqişə zamanı 30 min nəfər öldürülüb, 1,2 milyon insan qaçqın düşüb. Ermənistandan 200 min azərbaycanlı köç edib, Dağlıq Qarabağa bitişik rayonlardan isə 700 mn azərbaycanlı baş götürüb qaçıb. 360 mindən çox erməni də Azərbaycanı tərk etməli olub. Qəzet qeyd edir ki, bu məlumatlar ABŞ-ın Karnegi Sülh Fondundan götürülüb.
.jpg)
