Sosial müavinətlərin və təqaüdlərin təyin edilməsi və ödənilməsində, habelə həmin işlərin mərkəzləşdirilmiş xüsusi lokal proqram təminatına işlənilməsində bir sıra nöqsan və çatışmazlıqlara yol verildiyi müəyyən edilmişdir

Yenixeber.org: Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının Kollegiya iclasında 01.01.2016-01.01.2017-ci il dövründə Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Quba rayon şöbəsi (Şöbə) üzrə gəlir və xərclərin, həmçinin Şöbənin saxlanılması xərclərinin icrasına dair auditin nəticələri üzrə Hesabat müzakirə edilərək təsdiq olunmuşdur. Hesabatın müzakirəsi zamanı qurum tərəfindən mövcud normativ-hüquqi aktların tələblərinə əsasən riayət edilsə də bir sıra nöqsanlara yol verildiyi diqqətə çatdırılmışdır.

Təqdim edilmiş məlumatlara əsasən 2016-cı ildə Fond tərəfindən 8821,2 min manat həcmində təsdiq edilmiş proqnoz 84,6% icra edilərək 7460,6 min manat vəsait toplanmışdır. Həmin vəsaitin 5778,3 min manatı və ya 77,5%-i büdcə, 1682,3 min manatı və ya 22,5%-i qeyri-büdcə sektorundan daxil olmuş, bu sektorlar üzrə icra səviyyəsi, müvafiq olaraq, 86,4% və 78,7% təşkil etmişdir.

01.01.2017-ci il tarixə sığortaolunanların sayı isə 10460 nəfər, o cümlədən büdcə sektoru üzrə 8228 nəfər (78,7%), qeyri-büdcə sektorunda hüquqi şəxslər üzrə 1772 nəfər (16,9%), fiziki şəxslərin işçiləri üzrə 460 nəfər (4,4%) təşkil etmişdir.

Auditə təqdim olunmuş müvafiq məlumatlara əsasən 2016-cı il ərzində Fond üzrə hesablanmış vəsait 8069,5 min manat təşkil etmişdir. Həmin vəsaitin 98,8%-i məcburi dövlət sosial sığorta haqqından, 1,2%-i tətbiq olunmuş maliyyə sanksiyaları və inzibati cərimələrdən, cəmi 3,2 min manatı isə sanatoriya-kurort yollayışlarının satışından daxilolmalardan ibarət olmuşdur.

Məcburi dövlət sosial sığortası üzrə 6720,8 min manat (84,3%) sığortaedənin vəsaiti, 917,5 min manat (11,5%) sığortaolunanın vəsaiti hesabına, 3,4 min manat gəlirlərə nisbətdə (sərbəst mühasiblər, vəkillər və s.), 293,4 min manat (3,7%) minimum aylıq əmək haqqına nisbətdə

(fiziki şəxslərin özlərinə görə), 18,2 min manat (0,3%) kənd təsərrüfatına yararlı torpaq sahələri üzrə, 15,0 min manat (0,2%) isə digər gəlirlər üzrə hesablanmışdır.

Audit olunan dövr ərzində Şöbə tərəfindən 746 yeni pensiya təyinatı aparılmışdır. Yeni təyin olunmuş pensiya işlərinin auditi zamanı müəyyən edilmişdir ki, bir sıra hallarda pensiya təyin olunarkən pensiya təyinatı üçün müraciət edən şəxslərin iş (sosial sığorta) stajları haqqında məlumatlar, onların əmək fəaliyyəti ilə məşğul olub-olmadıqları tam araşdırılmamış, sığorta davamiyyəti əmsalı, sığortaolunanın fərdi hesabının sığorta hissəsində toplanan pensiya kapitalı düzgün nəzərə alınmamış, pensiyanın təyin edilməsi müddəti dəqiq müəyyən edilməmişdir.

Müvafiq məlumatlara əsasən Mərkəzdə yaradılmış Komissiya tərəfindən 2016-cı il ərzində 591 muraciətə baxılmış, bu müraciətlərin hamısı üzrə ünvanlı dövlət sosial yardımı (ÜSY) təyin edilmiş, həmin dövr ərzində 57 təyinat üzrə ÜSY ödənişi müxtəlif səbəblərdən dayandırılmışdır.

Təyin edilmiş işlər üzrə ÜSY-nın adambaşına düşən orta məbləği 33,44 manat, həmin dövrdə təyinat üzrə cəmi məbləğ 88650,0 manat təşkil etmişdir.

Araşdırma zamanı ÜSY təyinatı üzrə fəaliyyətdə bir sıra nöqsanlara yol verildiyi, ərizəçilər tərəfindən də ailənin gəlirləri və ailənin istifadəsində nəqliyyat vasitəsinin olması haqqında məlumat verilmədiyi, bağlanmış ÜSY hesablarında vəsait qalığının mövcudluğu aşkar edilmişdir.

Nazirliyin internet səhifəsində ÜSY alanların siyahısı üzrə məlumatlara əsasən Quba rayonunda 856 ailəyə VEMTAS vasitəsilə təyinat aparılmışdır. Auditin gedişində VEMTAS vasitəsilə ÜSY təyinatının düzgünlüyünün araşdırılması məqsədilə Nazirliyin internet saytındakı adlı siyahıdan seçmə qaydada 6 kənddə 108 ÜSY işi üzrə monitorinq təşkil edilmişdir. Monitorinq zamanı ailə tərkibi haqqında düzgün məlumat verilməməsi, pay torpağından gəlirlərin nəzərə alınmaması kimi ümumi nöqsanlarla yanaşı, ailənin istifadəsində avtomobilin olmasının, ailə üzvünün hərbi xidmətə getməsinin, ailə üzvünün xarici ölkədə yaşamasının VEMTAS tərəfindən aşkar edilməməsi kimi spesifik nöqsanlara rast gəlinmişdir.

Təqdim edilmiş müvafiq məlumatlara əsasən 01.01.2016-cı il tarixinə DSMF-nun Quba rayon Şöbəsi üzrə aylıq sosial müavinət, kompensasiya və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdü işlərinin sayı 8028 olmuşdur. Fondun Quba rayon Şöbəsi üzrə auditin əhatə etdiyi dövr ərzində 1259 nəfərə yeni təyinat aparılmışdır.

Aparılmış audit nəticəsində sosial müavinətlərin və təqaüdlərin təyin edilməsi və ödənilməsində, habelə həmin işlərin mərkəzləşdirilmiş xüsusi lokal proqram təminatına işlənilməsində bir sıra nöqsan və çatışmazlıqlara yol verildiyi müəyyən edilmişdir. Belə ki, müavinət işlərinə bir sıra hallarda zəruri sənədlərin əlavə edilməməsi halları aşkar edilmişdir. Mərkəzdə real vaxt rejimində fəaliyyət göstərən proqram təminatında bir çox hallarda vəfat etməsi, köçməsi və digər səbəblərdən müavinət işləri dayandırılmış şəxslərin işlərinin dayandırılması səbəbləri göstərilməmiş, müavinət alan şəxslər barədə məlumatlar tam daxil edilməmiş, sosial müavinət alan şəxsin yaşayış yerinin dəyişməsi və yaxud əmək pensiyası almaq hüququnun yaranması ilə əlaqədar sosial müavinət işlərinin köçməsinin qeydiyyat jurnalındakı bağlanma tarixləri ilə müavinət işinin bağlanma tarixləri arasında uyğunsuzluqlar mövcud olmuşdur.

Bundan əlavə, müavinətlərin təyin olunması üçün “Sosial müavinətlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələbləri müavinətin ödənişi müddətində həmin şərtlərin qüvvədə olması vəziyyəti izlənilməmişdir.

01.01.2017-ci il tarixə evlərdə səyyar sosial xidmət göstərilən şəxslərin sayı 108 nəfər olmaqla onlara Şöbənin 13 sosial xidmətçisi tərəfindən xidmətin göstərilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

Audit zamanı evlərdə səyyar sosial xidmət göstərilən tək ahıl və əlil şəxslərin işlərinin araşdırılması zamanı müəyyən edilmişdir ki, bir sıra hallarda sosial xidmət göstərilən şəxslərin yaşadığı ərazidə onu saxlamağa borclu olan qohumları olduğu halda Şöbə tərəfindən sosial xidmətə götürülmüşlər.

Şöbənin yerli büdcə vəsaitləri hesabına saxlanılması xərclərinin auditi göstərmişdir ki, auditlə əhatə olunan dövrdə müvafiq əmr olmadan

işçilərin kollektiv mükafatlandırılması həyata keçirilmiş, əmək haqqı xərclərinin hesablanması və ödənilməsi zamanı nöqsanlara və artıq xərclərə yol verilmişdir.

Hesablama Palatasının Kollegiyası yol verilmiş nöqsanların qısa müddət ərzində aradan qaldırılması, həmçinin nöqsanlara yol vermiş vəzifəli şəxslərin Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyətə cəlb edilməsi barədə qərar qəbul etmiş, icra olunması və həyata keçirilmiş tədbirlər barədə Hesablama Palatasına məlumat verilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Quba rayon şöbəsinə müvafiq Təqdimat, Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə isə Kollegiya qərarının surəti göndərilmişdir.

Auditin nəticələri ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinə məlumat verilmişdir.